ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA PHƯƠNG PHÁP MATXA BỤNG
TRONG ĐIỀU TRỊ CHẬM NHU ĐỘNG RUỘT
Ở TRẺ SƠ SINH TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG
CNDD: Trần Phương Hạnh, Vương Xuân Bình
1.ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở trẻ sơ sinh thông thường sau khi ra đời 6 đến 10 giờ bắt đầu bài tiết
phân có mầu xanh lục, mầu đen hoặc mầu nâu đen gọi là phân su, sang ngày thứ
2 thứ 3 trẻ bài tiết ra phân mang tính chất quá độ pha lẫn nửa đen nửa vàng, đến
ngày thứ 4 phân bắt đầu chuyển sang mầu vàng, hoa cà hoa cải.
Tần suất đi ngoài ở trẻ sơ sinh khá đa dạng (khác nhau giữa bé này với bé
khác, hoặc thời điểm này với thời điểm khác). Có trẻ đi 6 - 8 lần / ngày, song
cũng có trẻ 1 - 2 lần / ngày. Những ngày đầu mới sinh, trẻ thường đi nhiều lần
trong ngày hơn so với những ngày sau.
Trẻ sơ sinh ≥ 24 giờ chưa đi ngoài, mặc dù trước đó trẻ đã đi ngoài hết
phân su, phân sệt hoặc khô, đóng thành khuôn nhỏ đầu bãi hoặc cả bãi được gọi
là chậm nhu động ruột ở trẻ sơ sinh.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc chậm bài tiết phân hàng ngày ở trẻ sơ
sinh, như chế độ ăn, do sữa, do giảm vận động… song nguyên nhân dễ thấy nhất
là do nhu động ruột của trẻ kém hoặc không đủ mạnh để bài tiết phân ra ngoài
và đồng thời phản xạ rặn của trẻ sơ sinh còn yếu.
Tình trạng này nếu kéo dài sẽ làm trẻ quấy khóc, ăn kém, ngủ kém và đôi
khi bụng chướng nhẹ, dễ nôn trớ và có lúc hậu môn rách, chảy máu. Trẻ chậm
lên cân. Đây chính là điều băn khoăn, lo lắng không nhỏ của các bà mẹ đang
điều trị tại khoa Sơ sinh
Trong nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng phương pháp matxa bụng cho trẻ sẽ
làm tăng nhu động ruột và giúp trẻ có phản xạ rặn tốt hơn. Tuy nhiên ở trẻ sơ
sinh ít được quan tâm nghiên cứu. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài: “Đánh giá
hiệu quả của phương pháp mát xa bụng trong điều trị chậm nhu động ruột
ở trẻ sơ sinh”
1
2.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

- Trẻ ở cả hai nhóm N1 và N2 sau 72 giờ không đại tiện đều được thụt hậu
môn bằng Microlax Babe.
2
2.5. Phương pháp phân tích số liệu
o Các số liệu thu thập theo bệnh án nghiên cứu thống nhất.
o Nhập và phân tích số liệu bằng phần mềm SPSS 16.0.
3.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1.Đặc điểm chung cua nhóm nghiên cứu
- Tuổi và giới:
Bảng 1: Đặc điểm chung về tuổi, giới và cân nặng lúc đẻ (n = 42)
Tuổi thai (tuần)
33,97 ± 3,54
Cân nặng lúc đẻ (gram)
2127,60 ± 829,45
Giới tính
Nam
0,95 ± 0,67
Nữ
0,87 ± 0,58
Nhận xét:
Trong 42 bệnh nhân nghiên cứu (21 bệnh nhân được matxa và 21 bệnh
nhân không được matxa) đều có tuổi thai từ 29 đến 40 tuần. Tuổi thai trung bình
của nhóm nghiên cứu là 33,97 ± 3,54 tuần và có cân nặng từ 700 đến 4000
gram. Cân nặng trung bình là 2127,60 ± 829,45 gram.
- Đặc điểm của hai nhóm khi bắt đầu nghiên cứu:
Bảng 2: Đặc điểm của hai nhóm khi bắt đầu nghiên cứu
Nhóm có matxa
n = 21
Nhóm không
matxa

8 (38,1 %)
4 (19 %)
3 (14,3 %)
7 (33,3 %)
10 (47,8 %)
21 (100 %)
21 (100 %)
P 0,639
Nhận xét:
Chế độ ăn của hai nhóm khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p > 0,05.
3.3. Kết quả của matxa đến trẻ sơ sinh chậm nhu động ruột
- Thay đổi các triệu chứng lâm sang:
Bảng 4: So sánh hiệu quả của matxa sau 5 ngày nghiên cứu
Đại tiện
sau 1 ngày
nghiên cứu
Đại tiện sau 2 ngày nghiên
cứu
Đại tiện
trung
bình/ngày
Không đại
tiện lần nào
Đại tiện ít
nhất 1 lần
Nhóm có
matxa (n = 21)
Nhóm không
matxa (n = 21)
6

2
3
15
6
0
71,43
28,57
0
14
7
5
66,67
33,33
23,21
0,011
Nôn trớ
1
2
3
3
5
1
14,29
23,81
4,76
1
5
8
4,76
23,81

- Matxa bụng là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện nhưng có ý nghĩa
trong điều trị táo bón ở trẻ sơ sinh, vì không tốn kém, tránh được triệu
chứng chướng bụng, nôn trớ , giúp trẻ ăn tốt ngủ tốt hơn và lên cân tốt
hơn. Qua đó tư vấn, hướng dẫn cho các bà mẹ giúp họ tự tin, biết cách
chăm sóc trẻ, góp phần thưc hiện tốt hơn khẩu hiệu của Bệnh viện: “ Sự
hài lòng của người bệnh là niềm tự hào của chúng ta”.
Khuyên nghị:
Nên chăng: matxa bụng cũng là một thủ thuật không thể thiếu trong công
tác chăm sóc trẻ sơ sinh táo bón hàng ngày. Matxa nói chung và matxa bụng nói
riêng cũng là một nội dung trong nói chuyện sức khỏe với các bà mẹ.
6