ĐẠI HỌC HUẾ - TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA SINH HỌC
- - -    - - -
TIỂU LUẬN
HỌC PHẦN: SỬ DỤNG SGK TRONG DẠY HỌC SINH HỌC
Giảng viên hướng dẫn: Học viên thực hiện:
TS. Đặng Thị Dạ Thủy Hồ Thị Hương Giang
Nguyễn Thị Ngọc Mỹ
Huế, 05/2015
CHỦ ĐỀ: SINH SẢN Ở THỰC VẬT
TT
Họ tên Nhiệm vụ Ghi chú
1.
Hồ Thị Hương Giang
- Phụ trách chung, tổ chức thảo luận nhóm, chọn chủ đề.
- Xác định và xây dựng mạch kiến thức của chủ đề
- Xây dựng bảng mô tả mức độ đánh giá năng lực của học sinh qua chủ đề.
- Xây dựng hệ thống câu hỏi/bài tập – thực hành thí nghiệm theo các mức
độ đã mô tả
- Xây dựng kế hoạch thực hiện dự án chủ đề.
Thành viên
2.
Nguyễn Thị Ngọc Mỹ

- Xác định và xây dựng mạch kiến thức của chủ đề
- Xây dựng bảng mô tả mức độ đánh giá năng lực của học sinh qua chủ đề.
- Xây dựng hệ thống câu hỏi/bài tập – thực hành thí nghiệm theo các mức
độ đã mô tả
Thành viên
Bảng phân công nhiệm vụ các thành viên trong nhóm
I. Cấu trúc logic nội dung của chủ đề

SẢN PHẨM
1 6 ngày
Tìm hiểu kiến thức theo các nội dung sau:
- Các hình thức sinh sản
- Phân biệt sinh sản vô tính và sinh sản hữu
tính.
- Nêu những ưu điểm của cành chiết và cành
giâm so với cây trồng mọc từ hạt.
Nghiên cứu tài
liệu: SGK, mạng
internet.
Nhóm
Bản báo cáo tóm tắt
về :
- Các hình thức sinh
sản vô tính và hữu
tính.
- Sơ đồ hình thành
hạt phấn và túi phôi.
2 1 tiết
Làm được thí nghiệm giâm cành, chiết cành,
ghép cành.
Phương pháp thực
hành.
Nhóm
Bản báo cáo tóm tắt
về kết quả quan sát
được khi làm thí
nghiệm.
2. NL giải quyết vấn đề

+ Sử dụng ngôn ngữ đối thoại, thảo luận, giải thích, thuyết trình
III. Các năng lực chuyên biệt (đặc thù của môn Sinh học)
1. Quan sát:
+ Quan sát quá trình sinh sản vô tính ở một số giống cây như : khoai lang, sắn, thanh long và một số giống hoa như
hoa hồng
+ Quan sát hiện tượng thụ phấn và thụ tinh, sự hình thành quả và hạt.
2. Đo lường: Một cành giâm chiều cao khoảng bao nhiêu ?
3. Phân loại hay sắp xếp theo nhóm các tài liệu tìm được.
4. Tìm mối liên hệ: Sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.
5. Xử lí và trình bày các số liệu (bao gồm: ảnh chụp và các đoạn phim quay lại các quá trình làm và báo cáo):
6. Đưa ra các tiên đoán, nhận định:
+ Sinh sản vô tính bằng các phương pháp nhân giống vô tính nhanh cho thu hoạch hơn so với cây trồng mọc từ hạt.
7. Hình thành giả thuyết khoa học: Các phương pháp nhân giống vô tính.
8. Đưa ra các định nghĩa thao tác, nêu các điều kiện và giả thiết:
9. Xác định được các biến và đối chứng:
10.Thí nghiệm: thiết kế thí nghiệm, làm thực nghiệm, thu thập được thí nghiệm, giải thích kết quả thí nghiệm và rút ra
các kết luận:
a. Thiết kế thí nghiệm: Làm thành thạo thực hành các phương pháp ghép chồi, ghép cành, chiết cành, giâm cành
b. Làm thực nghiệm: ghép chồi, ghép cành, chiết cành, giâm cành
c. Thu thập và xử lí số liệu thí nghiệm: Lấy được kết quả thí nghiệm
d. Giải thích kết quả thí nghiệm và rút ra các kết luận: Bài báo cáo
- Giải thích kết quả thí nghiệm
- Rút ra kết luận
11. Xác định mức độ chính xác của các số liệu:
12. Chụp hình lại các đối tượng: Hình các cây được trồng bằng ghép chồi, ghép cành, chiết cành, giâm cành
13. Nêu các định nghĩa:
- Sinh sản, sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính
- Thụ phấn? thụ tinh?thụ tinh kép?
IV. Bảng mô tả các mức độ nhận thức.
NỘI DUNG

- Nêu những ưu
điểm của cành
chiết và cành giâm
so với cây trồng
mọc từ hạt.
Sinh sản
hữu tính
- Nhận biết được sinh
sản hữu tính là có sự
hành hợp nhất của
giao tử đực và giao tử
cái tạo nên hợp tử
phát triển thành cơ
thể mới.
- Hiểu được quá
trình hình thành hạt
phấn và túi phôi.
- Phân biệt bằng
sơ đồ về quá trình
hình thành hạt
phấn và túi phôi.
- Phân biệt được
nhân lưỡng bội
và nhân tam bội.
- Biết được khái niệm
thụ phấn, thụ tinh, thụ
tinh kép.
- Hiểu được sự hình
thành quả và hạt.
- Phân biệt hạt có

- Biết được cơ sở
khoa học của các
phương pháp nhân
giống vô tính.
vào cành ghép
phải áp sát vào
nhau.
- Tại sao phải cắt
bớt lá ở gốc ghép.
GIÁO ÁN DẠY HỌC CHỦ ĐỀ
SINH SẢN CỦA THỰC VẬT
Tên dự án: SINH SẢN CỦA THỰC VẬT
Lĩnh vực bài dạy: SINH HỌC 11
Thời gian dự kiến: 2 tuần, 1tiết /tuần
1. Mô tả dự án: (Trình bày sơ lược về vấn đề, nêu rõ bối cảnh mà học sinh đóng vai, dự kiến rõ sản phẩm mà học sinh
phải hoàn thành sau khi thực hiện dự án; Nên viết tóm tắt dưới 10 dòng)
2. Mục tiêu của dự án: Sau khi hoàn thành dự án này học sinh có khả năng:
a. Kiến thức:
- HS sinh biết được và trình bày đựơc thế nào là sinh sản, sinh sản vô tính, sinh sản hữu tính.
- HS phân biệt các hình thức sinh sản vô tính, cơ sở sinh học của phương pháp nhân giống vô tính.
- Ưu điểm của sinh sản hữu tính đối với sự phát triển của thực vật.
- Mô tả được quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi.
- Mô tả được sự thụ tinh kép ở thực vật có hoa.
b. Kĩ năng:
- Rèn luyện được kĩ năng làm việc theo nhóm, kĩ năng quan sát, phân tích tổng hợp, so sánh và khái quát hóa.
- Quan sát các phương pháp nhân giống vô tính.
- Quan sát và vẽ được sự hình thành hạt phấn và túi phôi.
- Tự mình thực hiện được thực hành theo quy trình đã cho trong SGK.
- Viết và trình bày báo cáo trước đám đông.
- Vận dụng lí thuyết vào thực tiễn

cho HS.
GV giới thiệu các phần cần tiến
hành:
- Sinh sản bằng bào tử.
- Sinh sản sinh dưỡng
- Ghép chồi, ghép cành, giâm cành,
Chiết cành
- Nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
- HS phân công nhiệm vụ trong nhóm.
- Tiến hành thảo luận.
- Ghi chép thảo luận.
Dùng phấn viết tên
các nội dung thảo
luận lên bảng.
Bút, tập.
5p Xây dựng
chủ đề
- Tổ chức cho học sinh phát triển ý
tưởng, hình thành chủ đề.
- Thống nhất ý tưởng chọn chủ đề.
- Hoạt động nhóm, chia sẻ các ý tưởng.
- Cùng GV thống nhất chủ đề. Giấy A4, bút dạ
15
phút
Lập kế
hoạch thực
hiện dự án
- Yêu cầu học sinh nêu các nhiệm
vụ cần thực hiện của dự án.
- Giáo viên gợi ý:

Nội dung Hoạt động tổ chức của giáo viên Hoạt động tự học của học sinh Đồ dùng
Bước 2: Thực hiện kế hoạch dự án và xây dựng sản phẩm (6 ngày)
(Hoạt động vào thời gian ngoài giờ lên lớp)
3 buổi
chiều
(từ
14h -
16h30
Thu thập
thông tin
- Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ các
nhóm (xây dựng câu hỏi phỏng vấn,
câu hỏi trong phiếu điều tra, cách
thu thập thông tin, kĩ năng giao
tiếp )
- Thực hiện theo kế hoạch:
+ Nhóm 1: Nghiên cứu SGK và sưu tầm
các tài liệu liên quan đến Sinh sản bằng
bào tử – Nghiên cứu SGK để chuẩn bị
mẫu vật, dụng cụ hóa chất, nội dung và
cách tiến hành thí nghiệm ghi nhận kết quả
và viết báo cáo – báo cáo.
- Mạng Internet,
sách giáo khoa
- Máy quay, máy
chụp hình, máy vi
tính. Nghiên cứu
+ Nhóm 2: Nghiên cứu SGK và sưu tầm
các tài liệu liên quan đến Sinh sản sinh
dưỡng

nhận kết quả và viết báo cáo – báo cáo.
3 buổi
chiều
Tổng hợp
thông tin và
hoàn thành
báo cáo của
nhóm.
Theo dõi, giúp đỡ các nhóm (xử lí
thông tin, cách trình bày sản phẩm
của các nhóm)
- Từng nhóm phân tích kết quả thu thập
được và trao đổi về cách trình bày sản
phẩm.
- Xây dựng báo cáo sản phẩm của nhóm
Máy tính
Thời
gian
Nội dung Hoạt động tổ chức của giáo viên Hoạt động tự học của học sinh Đồ dùng
Bước 3:
25
phút
5 phút
10
phút
Báo cáo kết
quả
Nhìn lại quá
trình thực
hiện dự án

- GV cho các nhóm thảo luận và lựa
chọn một ý tưởng tốt nhất, phù hợp
nhất với điều kiện ở địa phương.
6. Đánh giá học sinh: Đánh giá theo phiếu
7. Các bài tập hướng đến chủ đề
Bài tập 1: “CHUYỆN ẤY”Ở THỰC VẬT NHƯ THẾ NÀO?
Nếu không tính đến những yếu tố mang tính xã hội, phức tạp như tình một đêm hay kén cá chọn canh thì thực ra
cây cỏ cũng làm “chuyện ấy” như động vật.
Khi con người ngắm nhìn một loài hoa hay ăn một loại rau nào đó, họ thực ra đã quên hẳn cơ quan sinh sản của thực
vật. Phần “đực” của hoa chính là nhị hoa chứa đầy phấn, trong khi phần nhụy hoa ấp trứng chính là bộ phận giống “cái”.
Đa số các loài thực vật sẽ nở hoa “nhị tính” (có cả bộ phận đực lẫn cái trên cùng một hoa), nhưng cũng có loài như
quả bí lại mọc hoa “đực” riêng, hoa “cái” riêng. Và như các nhà sinh học tiến hóa đã phát hiện ra, những loài thực vật đơm
hoa đơn tính sẽ tạo ra nhiều hạt hơn.
Lý do vì sao thì vẫn còn là một bí ẩn mà khoa học chưa có lời giản, nhưng có lẽ là vì hoa “đực” ngốn ít năng lượng
của cây hơn, trang Life’s Little Mysteries giả định.
Câu hỏi tiếp theo là các loài hoa tiến hành “chuyện ấy” như thế nào?
Sử dụng thiên nhiên làm nhà mai mối, gió, động vật và nước sẽ đưa phấn hoa đến với đầu nhụy hoa. Những hạt phấn
sẽ dính vào đầu nhụy, sau đó nảy mầm và mọc hướng xuống dưới, chậm rãi “bò” đến bầu nhụy. Cuối cùng, hạt phấn hóa
sẽ “đâm xuyên” vào một số quả trứng và thế là hạt ra đời.
Tuy nhiên hoa không phải là cách “quan hệ” duy nhất của thực vật. Cây bạch quả sẽ mọc cả cây cái lẫn cây đực trên
cùng một chỗ. Các cây đực sẽ sản sinh ra bào tử, sau này phát triển thành tinh trùng và bơi đến với trứng bên trong bầu
nhụy của cây cái. Mặc dù vậy, cũng có nhiều loại thực vật như bèo tấm hoàn toàn nói không với “sex”. Chúng tạo ra những
bản sao vô tính và mọc thành cây trưởng thành mà không cần tới sự giao phối.
( TLTK: />Câu hỏi :
1. Cấu tạo một hoa lưỡng tính gồm các bộ phận:
A. Nhị, cánh hoa, đài hoa.
B. Bầu nhuỵ, đài hoa, cánh hoa, nhị và nhuỵ.
C. Cánh hoa và đài hoa.
D. Bầu nhuỵ và cánh hoa.
2. Tự thụ phấn là:

6. Quả chín g. Noãn không thụ tinh
Đáp án: 1-b; 2-c; 3- d; 4- g; 6 -e
Bài tập 2: TOMTATO_ CÂY CÀ CHUA - KHOAI TÂY… BẠN ĐÃ BIẾT?
( CÀ CHUA “SINH RA” KHOAI TÂY)

Tomtato là tên của cây lại đặc biệt có khả năng cung cấp cho người trồng cả khoai tây và cà chua vừa được chính
thức bày bán rộng rãi ở Anh. Tên gọi “tomtato” được ghép giữa hai từ tiếng Anh "tomato" (cà chua) và "potato" (khoai tây).
Nói về việc tomtato hình thành như thế nào, Daily Mail cho hay: Cây cà chua và khoai tây giống được trồng riêng
biệt trong phân hữu cơ, được kiểm tra virus. Đến khi cây giống cao khoảng 5 cm thì sử dụng dao sắc, nhọn, cắt thân cây
giống và gắn chúng lại với nhau bằng một loại kẹp đặc biệt. Dần dần, hai thân cây này dính liền với nhau và phát triển thành
loại cây "2 trong 1" nói trên. Phần dưới của cây khoai tây, bao gồm rễ sẽ cho ra củ và phần trên của cây cà chua (sẽ cho ra
quả) được gắn với nhau khoảng 1 tuần cho đến khi hai phần hợp với nhau thành một cây tự nhiên. Tomatato có thể cho ra
500 quả cà chua nhỏ trên cây và nhiều củ khoai tây dưới đất.
Loại cây này sống trong một mùa, khi cả cà chua và khoai tây cùng chín vào một thời điểm. Hãng trồng cây
Thompson and Morgan cho biết TomTato có thể trồng ngoài trời hoặc trồng ở trong nhà bằng túi hay cây trồng có dung tích
40 lít. Đây là lần đầu tiên giống cây này được sản xuất mang tính thương mại thành công. Hiện cây giống "tomtato" được
bán qua mạng internet, với giá 14,99 bảng Anh (tương đương 24 USD).
( TLTK: /> )
Câu 1: Tomtato là sản phẩm của:
A. Công nghệ biến đổi gen sau đó cấy ghép
B. Sinh sản vô tính bằng cách ghép cành
C. Sinh sản hữu tính và chiết ghép
D. Kĩ thuật lai ghép thủ công
Câu 2: Sở dĩ cây cà chua và khoai tây có thể ghép được với nhau là bởi:
A. Chúng có đường kính thân tương đương
B. Chúng cùng thuộc một họ
C. Chúng cùng ra hoa trong một thời điểm
D. Chúng có thời gian sống như nhau
Câu 3: Cơ sở khoa học của phương pháp ghép ở cây tomtato ?
Đáp án: Theo cơ chế nguyên phân