SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GD & ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
LÀM QUEN VỚI TÁC PHẨM VĂN HỌC
CHO TRẺ 5 - 6 TUỔI

Người thực hiện: Khương Thị Oanh
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Trường Thi B
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Văn học

THANH HÓA NĂM 2017

1


MỤC LỤC
Trang
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài……………………………………………...............
1.2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………….
1.3. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………
1.4. Phương pháp nghiên cứu……………………………………..............
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận…………………………………………………………..
2.2. Thực trạng……………………………………………………………..
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề……………………….
2.3.1. Xây dựng nề nếp.............................................................................
2.3.2. Chuẩn bị giáo án ……….................................................................

12
13
14
14
15
17


1. M U
1.1. Lớ do chn ti
Vn hc l mt mún n tinh thn khụng th thiu i vi i sng tui th.
Ngay t khi cũn nm trong bng m, cỏc em ó c nghe m hỏt nhng cõu
dõn ca ngt ngo sõu lng. Khi ct ting khúc cho i, cỏc em c m mỡnh
trong nhng li ru thm m tỡnh i, tỡnh ngi ca b, ca m. Ln lờn chỳt
na, cỏc em c ngi ln k cho nghe vụ vn nhng cõu chuyn b ớch, lớ thỳ.
Cú th núi, vn hc khụng ch m ra trc mt cỏc em mt chõn tri tri thc
phong phỳ, giỏo dc cỏc em ý thc thm m, phỏt trin ngụn ng cho cỏc em,
m cũn em n cho cỏc em nhng bi hc o c sõu sc u i, gúp phn
giỏo dc ton din nhõn cỏch tr th.
Tr la tui mm non núi chung v tr 5- 6 tui núi riờng cú nhng c
trng riờng bit v tõm sinh lớ. Trớ tng tng cựng nhng cm xỳc, tỡnh cm
trc nhng iu mi l luụn gi ra hng thỳ, trớ tũ mũ v lũng ham hiu bit
tr. Vn hc ó m ra trc mt tr mt chõn tri rng ln vi vụ vn nhng
iu b ớch v lớ thỳ. Tuy nhiờn, vic a vn hc n vi tr khụng phi l mt
vic lm vt lớ c hc m cn phi cú nhng bin phỏp va mang tớnh s phm,
li va mang tớnh vn hc ngh thut. Cú nh vy, mi cú th phỏt huy trit
vai trũ ca vn hc i vi vic giỏo dc ton din nhõn cỏch tr mm non v
chun b cho tr tõm th tt nht trc khi bc vo bc hc tiu hc.
L mt giỏo viờn mm non ó cú nhiu nm kinh nghim trong vic chm
súc giỏo dc tr, tụi ý thc c trỏch nhim to ln ca bn thõn trong vic giỏo

trong quỏ trỡnh quan sỏt hot ng dy ca giỏo viờn, hot ng hc ca tr 5 6
tui lp mỡnh v qua cỏc gi d ca ng nghip.
- Phng phỏp thu thp thụng tin: Phng phỏp ny c s dng trong
vic tin hnh mt vi cuc phng vn vi giỏo viờn, ng thi hi tr mt s
cõu hi liờn quan n nâng cao chất lợng làm quen với tác phẩm
văn học cho trẻ 5 - 6 tuổi.
- Phng phỏp thng kờ, x lý s liu: T nhng thụng tin v s liu thu
thp c trờn, ngi vit tin hnh thng kờ, chn lc nhng thụng tin hu
ớch v phõn loi ri tớnh toỏn a ra nhng kt qu xỏc thc nht phc v cho
vic nghiờn cu.
2. NI DUNG SNG KIN KINH NGHIM
2.1. C s lớ lun
Vn hc l mụn rt quan trng i vi tr mm non, l phng tin phỏt
trin ngụn ng cho tr cú vn t núi nng lu loỏt, din t góy gn bit
s dng t ỳng lỳc, ỳng ch, khụng nhng th m vic dy tr lm quen vi
nhng t ng ngh thut nh t tng hỡnh, t tng thanh giỳp tr phỏt trin trớ
tng tng, úc quan sỏt, kh nng t duy c lp trong suy ngh.
Thụng qua ni dung cỏc tỏc phm giỏo dc tr bit yờu quý ngi hin
lnh, bit n v kớnh yờu ụng b, b m, anh ch, bn bố, bit nhng nhn em
nh.
Xut phỏt t nhng vai trũ c th ú cho nờn hot ng dy tr lm quen
vi vn hc l mụn hc khụng th thiu trong chng trỡnh chm súc giỏo dc
tr. Vỡ vy vic nõng cao cht lng dy tr lm quen vi tỏc phm vn hc l
vn quan trng trong ổi mi hỡnh thc t chc giỏo dc mm non.
Lm quen vi tỏc phm vn hc ch ra mc , gii hn, yờu cu ca vic
cho tr tip xỳc vi tỏc phm vn hc qua ngh thut c v k chuyn ca cụ
giỏo. Hot ng ny nhm dn dt, hng dn tr cm nhn nhng giỏ tr ni
dung, ngh thut phong phỳ trong tỏc phm, khi gi tr s rung ng, hng
thỳ đi vi vn hc, cú n tng v nhng hỡnh tng ngh thut, cỏi hay cỏi
p ca tỏc phm v th hin s cm nhn ú qua cỏc hot ng mang tớnh cht

ging iu chung ca tỏc phm vn hc v hnh ng vn hc. Cha yờu cu tr
phi nh ht mi quan h phc tp v cha ũi hi tr phõn bit quan h chớnh
ph trong truyn m ch nhm giỳp tr nhn ra tớnh liờn tc ca ct truyn trong
cỏc mi liờn quan n nhõn vt trung tõm ca tỏc phm.
Vi truyn k, ta hóy giỳp tr nhn ra, nh c sc thỏi c bn trong ging
k, li thut, phõn bit ng iu li núi cỏc loi nhõn vt, giỳp tr nhn ra ngụn
ng i thng (khu ng) v ngụn ng ngh thut giu hỡnh nh. Qua tỏc phn
vn hc, tr quen dn tớnh cht nhiu ý ngha v tinh luyn ca ngụn ng vn
hc, dn dn tin ti hiu c ngha thc n ngha búng, t ngha vn cnh
n ý tng nh vn mun truyn t.
Cho tr lm quen vi tỏc phn vn hc gúp phn m rng nhn thc, phỏt
trin trớ tu, giỏo dc o c, giỏo dc thm m, phỏt trin ngụn ng, phỏt trin
tr hng thỳ c sỏch, kỹ nng c v k tỏc phm.
2.2. Thc trng
Trong năm học 2016 - 2017 c sự phân công của nhà
trng tụi chu trỏch nhim chm súc v ging dy cỏc chỏu lớp mẫu giáo 5 6. Vi s s chỏu l 39 chỏu ú s tr nam l 19 chỏu, tr n l 20 chỏu. Lp
của tôi có 2 cô/ lớp. Nhìn chung giáo viên đều nhiệt tình, có
tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, mến trẻ quan tâm chăm sóc
và giáo dục trẻ. Trong quỏ trỡnh ging dy bn thõn tụi nhn thy cú nhng
thun li v khú khn nh sau:
5


2.2.1. Thun li
Trong năm học vi tng s tr 39 chỏu, a s cỏc chỏu trong lp u l
con cỏn b, cỏc chỏu i hc u ngoan, t l i hc chuyờn cn cao.
Ban giỏm hiu nhà trng luôn quan tâm tới mọi hoạt động của
giáo viên nhất là việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp
vụ.
Các bậc phụ huynh đã có sự quan tâm đến việc chăm sóc


- Phỏt trin ngụn ng din
t tt

32

65% - 75%

Từ kết quả trên, bản thân tôi đã trăn trở, suy nghĩ làm thế
nào để trẻ phát huy hết khả năng vốn có của trẻ: đó là sự hồn
hiên, trong sáng, năng động sáng tạo và để đa trẻ đến với các
tác phẩm văn học một cách tự nhiên không gò bó mà gây đợc
sự hứng thú của trẻ. Tôi đã mạnh dạn đa ra một số biện pháp
nõng cao cht lng lm quen vi tỏc phm vn hc cho tr 5- 6 tui.
2.3. Cỏc gii phỏp ó s dng gii quyt vn
2.3.1. Xây dựng nề nếp trẻ
Đầu năm học trẻ còn lạ cô, lạ bạn, trẻ đến trờng còn nhớ mẹ,
còn quen với thói quen ở nhà. Trẻ cha quen với nề nếp sinh hoạt ở
6


trờng, cô cần có biện pháp, khéo léo đa trẻ vào nề nếp. Trẻ có
nề nếp tốt sẽ tiếp thu đợc kiến thức tốt hơn.
Tôi chia trẻ thành tổ, nhóm. Sắp xếp xen kẽ trẻ nhút nhát
cạnh trẻ hiếu động. Nh vậy tôi sẽ bao quát trẻ dễ dàng hơn, hạn
chế đợc trẻ hiếu động hoạt động, kích thích đợc trẻ nhút nhát
hoạt động.
Kích thích trẻ phát biểu ý kiến nói lên những hiểu biết suy
nghĩ của mình. Chú ý đến trẻ nhút nhát, đặc biệt.
Sửa tác phong khi trẻ trả lời câu hỏi. Trẻ vẫn có thói quen nói

chc trong gi hot ng chung lm quen vn hc, cng cú th tớch hp trong
mt s gi hot ng chung khỏc nh mụi trng xung quanh, to hỡnh, toỏn
Hot ng chung lm quen vi vn hc l hỡnh thc c bn hng dn
tr LQTPVH. Trong ú, tr c lm quen vi cỏc tỏc phm theo mt ch
7


nhất định. Ví dụ: trẻ LQTP “Cô dạy con” (chủ đề: Phương tiện giao thông); Trẻ
LQTPVH “Bác gấu đen và hai chú thỏ”- chủ đề: Thế giới động vật- chủ đề
nhánh: Những con vật sống trong rừng
Thông thường, một hoạt động chung LQVH có cấu trúc gồm các hoạt động
sau:
- Hoạt động mở đầu: Gây hứng thú, thu hút trẻ vào hoạt động chính.
- Hoạt động chính: hướng dẫn trẻ LQTPVH
+ Đối với truyện: Giáo viên giúp trẻ hiểu nội dung, tính cách, lời nói,
hành động của nhân vật, đánh giá được nhân vật.
+ Đối với thơ: Giáo viên giúp trẻ hiểu nội dung, cảm nhận được hình ảnh
đẹp, nhịp điệu thơ và tình cảm thẩm mĩ mà tác giả gửi gắm.
- Các hoạt động tích hợp: nhằm củng cố, ôn luyện kiến thức, kĩ năng về văn
học và chuyển hoạt động cho trẻ.
Thời lượng cho phép trong một hoạt động chung LQVH tùy thuộc vào độ
tuổi, trong đó, ở trẻ 5- 6 tuổi là 25- 30 phút.
Ngoài ra, giáo viên có thể đưa TPVH đến với trẻ khi tiến hành các giờ học,
môn học khác như: Làm quen MTXQ, làm quen chữ cái, hát nhạc, toán, tạo
hình... Trong các giờ học đó, cô có thể sử dụng câu đố, đọc thơ, kể chuyện vắn
tắt (có nội dung liên quan đến giờ học này) để làm phương tiện minh hoạ và làm
cho giờ học tăng thêm phần sinh động, đỡ khô chán.
VD1: Giờ LQ MTXQ đề tài: “Làm quen một số loài hoa” cô có thể đọc bài
thơ (Hoa kết trái) cho trẻ nghe.
VD2: Giờ hoạt động tạo hình: “Xé dán những bông hoa” cô cho trẻ đọc bài

GV cú th gii thiu tỏc phm bng cỏch c k cho tr nghe trc tr
thuc tỏc phm. GV cng cú th ging ND, t khú, t mi trc tr c lm
quen vi TP.
* Gúc sỏch- th vin
Gúc ny c b trớ sn truyn v th. Giỏo viờn s su tm nhng bi th,
cõu chuyn (theo ch ) ri c cho tr nghe nhiu ln -> tr thuc -> khuyn
khớch tr t c cho nhau nghe.
* Gúc ngh thut
gúc ny, giỏo viờn cú th cho tr tp cho tr úng kch theo TPVH. Hoc
cho tr v, xộ dỏn, tụ mu hỡnh nh m tr yờu thớch liờn quan n tỏc phm.
õy l hỡnh thc c bn cho tr lm quen vi vn hc.
2.3.5. Cho tr lm quen tỏc phm vn hc thụng qua vic s dng
dựng trc quan
Nh chúng ta đó biết trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 - 6
tuổi nói riêng có lối t duy trực quan hành động, trẻ chỉ tập
trung chú ý và ghi nhớ nhng gì mà trẻ cảm thấy thích thú.
Mặt khác, trẻ thờng thích lạ mau chán, chóng nhớ dễ quên vì
thế giáo viên nên chuẩn bị đồ dùng học tập gồm các loại tranh
ảnh mô hình, vật thật đầy đủ, đa dạng, phong phú, sinh
động phù hợp với nội dung của từng bài dạy để thu hút hứng thú
của trẻ vào giờ làm quen văn học.
Đồ dùng trực quan sử dụng trong giờ làm quen văn học rất
phong phú, có thể là vật thật, tranh ảnh, rối, mô hình, sa bàn,
các phơng tiện nghe nhìn hiện đại. Trong đó, phổ biến nhất
là tranh ảnh và các băng đĩa hình, video. Việc sử dụng trực
quan không chỉ khơi dậy hứng thú ở trẻ, phát triển óc thẩm mĩ
mà còn góp phần quan trọng trong việc giúp trẻ hiểu một số
hình ảnh, chi tiết cụ thể trong tác phẩm. Sử dụng phơng pháp
này có thể phù hợp với nhiều mục đích khác nhau nh: gây hứng
thú, hỗ trợ cho giáo viên đọc- kể tác phẩm, giảng nội dung, từ

- Cho các cháu đọc thơ theo tranh rời có chữ to.
- Cô chỉ từ trong tranh cho trẻ đọc
* Trß ch¬i : C©u l¹c bé b¹n yªu th¬.
- Cho cả lớp đọc th¬
- Cho hai tổ đọc nối tiếp
- Cho trẻ đọc to đọc nhỏ. Cá nhân đọc
* Trò chơi: Đố vui có thưởng
- Hai đội sẽ thi đua lắc nhịp để trả lời câu hỏi, nếu đúng sẽ được một phần
quà.
- C¸c con thấy có những loại hoa nào trong bài thơ?
- Hoa cà có màu gì? Hoa mướp có màu gì?
- Hoa lựu có màu gì? Hoa vừng nh thÕ nµo ?
- Hoa đỗ làm sao? Hoa mận có màu gì?
- Tác giả nhắc các bạn nhỏ điều gì?
- Vì sao các bạn nhỏ đừng nên hái hoa tươi?
* Giáo dôc : Các con đừng hái hoa vì hoa làm đẹp cho môi trường, hoa
còn kết trái để có quả chín cho các con ăn nữa, các con phải biết chăm sóc cây
để cây cho nhiều hoa thêm nữa.
* Trò chơi : Hái hoa
- Ôi có nhiều hoa nở quá các chú bướm tung tăng bay đi tìm hoa c¸c con
hãy hái hoa tặng cho các chú bướm nhÐ!
- Để hái hoa được nhiều chúng ta sẽ thi đua nhé!
10


- Cụ s chn ra ba i.
i 1 hỏi hoa màu vàng.
i 2 hỏi hoa màu tớm.
i 3 hỏi hoa trắng.
- Nhn xột v m kt qu chi ca 3 i.

mùa hè cho trẻ quan sát bầu trời. Cô có thể vào cho trẻ đọc bài
thơ ễng mặt trời", "Nắng mùa hè" qua đó cho trẻ biết về
nắng nóng của mùa hè, giáo dục trẻ đi học đội mũ, nón.
* Vào giờ vệ sinh rửa tay, lau mặt của trẻ, trớc giờ vào vệ
sinh tôi lồng vào đọc bài thơ "rửa tay sạch sẽ" giúp trẻ chú ý
hơn trong việc thực hiện vệ sinh rửa tay, lau mặt tốt có hiệu
quả.
11


* Giờ hoạt động vui chơi cô cho một số trẻ về góc xem
truyện tranh, tập kể chuyện sáng tạo, cho trẻ đọc thơ kết hợp
từ và hình ảnh...
* Trong giờ ngủ tra, trc giờ đi ngủ cô cho trẻ đọc bài thơ
"Ngủ" hoặc bài thơ "Giờ đi ngủ" qua đó trẻ hiểu và có ý
thức trong giờ ngủ tra.
* Trong lúc chờ bàn ăn cô có sách báo, tranh ảnh, truyện,
thơ để xây dựng góc th viện .
Nh vậy, bằng cách tổ chức các hoạt động một cách linh
hoạt khéo léo cô đã giúp cho trẻ c sống trong môi trng văn
học.
2.3.7. Cho tr lm quen tỏc phm vn hc thụng qua tổ chức
các hoạt động văn học nghệ thuật
Phơng pháp tổ chức các hoạt động văn học nghệ thuật
thực chất l vic giáo viên t chc cho tr thc hnh luyn tp bng trũ chi
cú tớnh mụ phng, sỏng to nhm cng c li kin thc v vn dng nhng iu
ó tip thu c vo gii quyt nhim v thc tin, hỡnh thnh v hon thin k
nng nht nh no ú cho tr.
Cỏc hot ng ngh thut ca tr trng mm non bao gm: hỏt, mỳa, k
chuyn, c th, úng kch, to hỡnh theo tỏc phm vn hc... Trong ú, cỏc hot

ng, nột mt...
Có thể nói, đõy l quỏ trỡnh bin ch th tip nhn thnh ch th vn
hc (tr c nhp thõn vo cỏc nhõn vt, tỡnh hung trong tỏc phm), giỳp tr
hiu tỏc phm sõu sc hn qua cỏch thc hc m chi, chi m hc từ đó
nhõn cỏch ca tr s giu cú v phỏt trin hn.
2.3.8. Phối kết hợp phụ huynh
Công tác phối kết hợp phụ huynh và nhà trng là một vấn
đề rất quan trọng góp phần nâng cao chất lng chăm sóc
giáo dục trẻ.
Vì thế trong các buổi họp phụ huynh đầu năm, giỏo viờn
cần khéo léo giúp phụ huynh hiểu c tầm quan trọng của bộ
môn làm quen văn học từ đó để đa ra biện pháp cụ thể nh:
ghi các nội dung bài thơ câu chuyện ở góc tuyên truyền, nhắc
nhở phụ huynh theo dõi và về nhà kiểm tra trẻ qua các nội dung
trẻ đã học, động viên phụ huynh cung cấp sách truyện tranh
ảnh cho trẻ.
i vi tr mm non tr thng d nh li d quờn, nu khụng c luyn
tp thng xuyờn thỡ sau ngy ngh s quờn li cụ dy. Vỡ th tụi thng xuyờn
trao i vi ph huynh vo gi ún tr tr hiu c tớnh cỏch tr v ph
huynh luyn thờm cho tr.
Vớ d:
Chỏu A, chỏu B rt thớch c th cho b m nghe.
Chỏu C, chỏu D rt hay hi v nhng cõu chuyn c tớch.
ng viờn cỏc chỏu khụng ch bit bo v mụi trng xung quanh m cũn
gi gỡn, giỳp cha m nhng cụng vic v sinh nh.
Trao i vi ph huynh mua cho tr nhng quyn tranh truyn c tớch phự
hp vi la tui. Tr c lm quen vi hỡnh nh, vi ch vit.
Vic kt hp gia gia ỡnh v cụ giỏo l khụng th thiu c, giỳp tr
luờn tp nhiu hn, t ú tr cú c vn kin thc v thiờn nhiờn, v xó hi
phong phỳ v a dng hn.

kho tàng quý báu c khai thác không ngừng phục vụ cho việc
bồi dng tâm hồn trẻ. Đặc biệt là các tác phẩm thơ chuyện
dành cho trẻ mầm non với hình tng nghệ thuật gần gũi phù hợp
với nhận thức của trẻ c áp dụng theo từng lứa tuổi đã từng
bc chắp cánh cho trẻ vn tới bao c mơ, bao điều tốt đẹp.
Qua các phơng pháp tôi áp dụng trên đã thu c hiệu
quả, đặc biệt trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động, ngôn
ngữ của trẻ trở nên mạch lạc hơn so với khi cha ỏp dng cỏc bin phỏp,
to c hi cho tr hot ng vui chi tỡm tũi khỏm phỏ. Tr hot ng khụng b
ỏp t phỏt huy nng lc bn thõn, c trao i, c nhn xột nờn tr tr
nờn nng ng hn.
Sau khi thc hin chuyờn làm quen văn học bn thõn tụi khụng
ngng phn u hc tp, hc hi kinh nghim ng nghip. Qua cỏc tit hc tr
rt hng thỳ tham gia vo cỏc hot ng hc tp, ngụn ng ca tr tr nờn mch
lc hn so vi trc õy.
Kt qu
- c din cm
- Thuc nhiu, nhanh
- Phỏt trin ngụn ng, din
t tt

S lng
tr
32
32
32

14

Sau khi ỏp dng hỡnh thc

5 - 6 tuổi làm quen vi cỏc tỏc phm văn học.
T nhng vic nghiờn cu v ỏp dng cỏc bin phỏp, tụi ó rỳt ra bi hc
kinh nghim khi t chc cỏc hot ng gúc cho tr:
Giáo viên Mầm non phải thờng xuyên học tập bằng nhiều
hình thức, mở rộng học đại học tại chức, bồi dng thng xuyên,
tập huấn tham khảo tài liệu chuyên ngành, học hỏi đồng
nghiệp để có kiến thức hiểu biết sâu rộng trong chuyên môn,
kịp thời cập nhật các thông tin làm phong phú tâm hồn và
nâng cao về mọi mặt.
Là giáo viên Mầm non phải có tâm hồn cao đẹp trái tim
nhân hậu, yêu nghề mến trẻ, hiểu c tâm lý trẻ và khả năng
nhận biết của trẻ từ đó để có biện pháp giáo dục phù hợp với
từng cá nhân trẻ.
Thông qua b mụn làm quen văn học này, trc hết giáo viên
phải yêu thích văn học, có khả năng cảm thụ các tác phẩm văn
học, có khả năng cảm nhận cái hay cái đẹp trong các tác phẩm
thơ chuyện, hiểu và biết thể hiện bằng chính cảm xúc của
15


mình, phải xác định c giọng đọc của từng bài thơ, từng
câu chuyện.
- Phải luyện giọng đọc kể diễn cảm phối hợp với ánh mắt
cử chỉ điệu bộ minh hoạ phù hợp với nội dung tác phẩm nhằm thu
hút sự chú ý tập trung của trẻ.
- Phải chú ý đầu t nghiên cứu tìm ra các phng phỏp hng
dẫn trẻ có sáng tạo phù hợp mang lại hiệu quả cao.
- Biết lồng ghép các nội dung hợp lý trên các tiết học và hoạt
động trong ngày một cách nhẹ nhàng không áp đặt trẻ.
- Chú ý thng xuyên rèn kỹ năng nghe, đọc cho trẻ.


16


Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm về đề tài Một số
biện pháp nâng cao chất lng làm quen với tác phẩm văn
học cho trẻ từ 5-6 tuổi của cá nhân tôi c đúc kết từ
những trải nghiệm trong công tác của mình hy vọng sẽ là
những đóng góp trong việc nâng cao chất lng giảng dạy.
Rất mong c sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
XC NHN CA TH TRNG
N V
................................................................
................................................................
................................................................
.
................................................................
.
................................................................
.
................................................................
.
................................................................
.
................................................................
.
................................................................
.