ôn tập môn kinh tế chính trị
Những vấn đề lý luận và thực tiễn về kinh tế thị trờng định hớng xã
hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Những vấn đề cần nêu: (3 vấn đề)
1. Bản chất và đặc trng của nền KTTT định hớng XHCN.
1.1. Một số khái niệm:
- KTTT: là giai đoạn phát triển cao của kinh tế hàng hoá, trong đó các yếu tố đầu vào và
đầu ra của nền kinh tế đều thông qua thị trờng, các chủ thể của nền kinh tế đều chịu sự tác động
của các quy luật kinh tế và thái độ ứng xử của họ là hớng tới tìm kiếm lợi ích của chính mình
thông qua sự điều tiết của giá cả thị trờng.
- Kinh tế thị trờng định hớng XHCN là mô hình kinh tế vừa chịu sự chi phối và tác động bởi
những nguyên tắc và qui luật của thị trờng lại vừa chịu sự chi phối bởi các nguyên tắc và bản
chất của CNXH. Vì vậy nền KTTT định hớng XHCN ở nớc ta vừa có những đặc trng chung của
nền KTTT lại vừa có tính đặc thù của tính định hớng XHCN.
1.2 Đặc trng chung của nền KTTT định hớng XHCN: (4 đặc trng)
- Về chủ thể: Các chủ thể kinh tế đợc tự chủ trong hoạt động sản xuất kinh doanh, cụ thể:
+ Tự chủ trong việc huy động và sử dụng vốn và kết quả hoạt động SXKD về mặt lỗ, lãi.
+ Đợc tự do lựa chọ ngành nghề, lĩnh vực đầu t sản xuất kinh doanh mà luật pháp không
cấm
+ Tự chủ trong lựa chọn hình thức sở hữu, quy mô sản xuất
+ Giữa các chủ thể trong nên KTTT vừa có sự hợp tác vừa có sự cạnh tranh với nhau.
- Về thị trờng: Thị trờng trong nền kinh tế thị trờng bao gồm một hệ thống các thị trờng cơ
bản (thị trờng hàng hoá dịch vụ; thị trờng hàng hoá sức lao động; thị trờng tài chính; thị trờng
bất động sản; thị trờng khoa học công nghệ)
+ Thị trờng trong nền kinh tế thị trờng vừa là căn cứ vừa là đối tợng của hoạt động sản xuất
kinh doanh, điều đó có nghĩa là hoạt động SXKD phải xuất phát từ nhu cầu của thị trờng để xác
định ba vấn đề cơ bản là: sản xuất cái gì, sản xuất bao nhiêu, sản xuất cho ai, sản xuất bằng cách
nào để đạt mục tiêu là lợi nhuận .Kế hoạch sản xuất kinh doanh đó lại quay lại phục vụ thị trờng.
- Về giá cả: Giá cả trên thị trờng đợc hình thành theo cơ chế tự do trên cơ sở giá trị hàng
hoá và các quy luật của thị trờng: (quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh; sức
mua của đồng tiền) giá trong cơ chế thị trờng là công cụ quan trọng nhất để điều tiết quá trình

chính sách điều tiết vĩ mô của Nhà nớc, định hớng bằng hệ thống luật pháp) và tạo môi trờng
thuận lợi để nền kinh tế thị trờng phát triển ( môi trờng pháp lý phù hợp với điều kiện Việt Nam
và thông lệ quốc tế, môi trờng kinh tế xã hội) giao thông vận tải, năng lợng; thông tin liên lạc;
giáo dục, y tế.
Nhà nớc thực hiện các chính sách xã hội: khuyến khích làm giàu hợp pháp mặt khác phải
thực hiện chính sách xoá đói giảm nghèo, thúc đẩy phát triển kinh tế đi đôi với tiến bộ công
bằng xã hội.
2.Giải pháp phát triển nề KTTT định hơng XHCN trong giai đoạn hiện nay.
- Thực hiện nhất quán chính sách phát triển nền kinh tế nhiều thành phần để khai thác huy
động sử dụng có hiệu quả các tiềm năng thế mạnh của đất nớc để phát triển kinh tế thị trờng, nh-
ng phải chú ý nâng cao năng lực và hiệu quả của kinh tế Nhà nớc.
- Đẩy mạnh CNH, HĐH đất nớc để tạo lập những điều kiện tiền đề vật chất cho nền kinh tế
thị trờng phát triển.
- Hình thành và phát triển đồng bộ các loại thị trờng, nhằm tạo điều kiện cho các chủ thể
kinh tế tiếp cận giải quyết các yếu tố đầu vào đầu ra của sản xuất kinh doanh.
- Nâng cao năng lực, hiệu lực quản lý vĩ mô của Nhà nớc, tổ chức lại bộ máy đổi mới cơ
chế, nâng cao trình độ năng lực của cán bộ quản lý, nâng cao chất lợng quy hoạch, hoạch định
các chiến lợc, chính sách, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả cao trong điều hành.
- Mở rộng nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại, để tranh thủ đợc các nguồn lực từ bên ngoài
để phát triển kinh tế thị trờng, mở rộng phát triển thị trờng.
3. Liên hệ thực tiễn tại địa phơng.( Địa phơng, ngành phải làm gì để phát triển nền KTTT
theo 5 giải pháp trên mà liên hệ)
2