M T S BI N PHP
B I D NG H C SINH GI I TON 5
A - T V N
r ng Ti u h c 2 Tam Giang l m t tr ng thu c vựng nụng thụn cũn nhi u
khú kh n, trỡnh dõn trớ ch a cao nờn a s ph huynh h c sinh c a tr ng
cũn l l, thi u quan tõm n vi c h c t p c a con em mỡnh. T ú ch t l ng
h c t p c a h c sinh th ng m c y u, trung bỡnh ho c khỏ, t c lo i
gi i th t s l r t hi m.
T
T
c Ban giỏm hi u nh tr ng phõn cụng b i d ng h c sinh gi i nhi u
nh m li n, tụi nh n th y cỏc em ch t c thnh tớch cao h n so v i cỏc h c
sinh khỏc l p h c m t chỳt. Cỏc em ch a th t s n m c v n m t cỏch
v ng ch c, thi u sỏng t o, linh ho t trong m t s tỡnh hu ng nh t nh, ch bi t
v n d ng theo l i mũn s n cú, cho nờn s khú t c thnh tớch t t trong h c t p.
T nh ng v n nờu trờn, tụi ngh r ng ph i u t nhi u h n cho vi c b i
d ng cho cỏc em v bi n phỏp h c t p mụn Toỏn, giỳp cỏc em cú kh n ng hi u
c v n m t cỏch ch c ch n, bi t phõn tớch bi m t cỏch rừ rng chớnh xỏc (phõn
tớch), gi i quy t v n h p lớ i n vi c gi i bi toỏn (t ng h p) t k t qu
nh mong mu n.
gi i quy t nh ng v n nờu trờn, tụi xin trỡnh by m t s bi n php c a
mỡnh trong cụng tỏc b i d ng h c gi i mụn Toỏn 5, nh sau :
B - N I DUNG, BI N PHP GI I QUY T
I - EM L AI ?
V i cõu h i: Em l ai ?, tụi mu n tỡm hi u h c sinh mỡnh nú cú kh n ng
h c t p c no, m c ti p thu, tớnh sỏng t o, linh ho t nú ra sao ? t ú tụi m i
tỡm ra cỏch h ng d n phự h p v i kh n ng c a cỏc em.
Vi c tỡm hi u v cỏc em khụng ch v m t ki n th c m ph i cũn tỡm hi u
thờm kh n ng ti p thu c a cỏc em m c no ? Cỏc em cú nh ng thúi quen t t,
thúi quen ch a t t no ? K c cỏch trỡnh by bi lm ra sao ?
B c u, tụi cho cỏc em lm nh ng bi t p n gi n nh cỏc em ó c

các m ng ki n th c trong t ng ch ng, t ng nhóm bài đ c trình bày qua các d ngả ế ứ ừ ươ ừ ượ ạ
bài luy n t p trong sách giáo khoa.ệ ậ
Ngồi ra, b n thân còn tham kh o thêm nhi u tài li u khác, c ng nh nh ng đả ả ề ệ ũ ư ữ ề
thi h c sinh Gi i c a nh ng n m tr c đây. V i nh ng tài li u tham kh o này, tơiọ ỏ ủ ữ ă ướ ớ ữ ệ ả
ph i ch n l c nh ng bài t p thích h p v i các em. Khơng ph i ch n nh ng bàiả ọ ọ ữ ậ ợ ớ ả ọ ữ
t p q khó, vì v i nh ng bài t p q khó khơng giúp ích gì đ c cho các em, mà trái l iậ ớ ữ ậ ượ ạ
làm cho các em ngán ng i thêm h n.ạ ơ
Tơi so n tài li u đ b i d ng cho các em, theo ph ng châm : ạ ệ ể ồ ưỡ ươ “Bi t n ế đế
âu h c n y. H c n âu hi u n y”đ ọ đế đấ ọ đế đ ể đế đấ , khơng th b t ép các em d n vàoể ắ ồ
đ u óc mình nh ng đi u mà mình khơng hi u đ c gì c . Thà r ng ch m, t ngầ ữ ề ể ượ ả ằ ậ ừ
b c t o cho các em có đ c nh ng hành trang ki n th c th t s c a mình và bi tướ ạ ượ ữ ế ứ ậ ự ủ ế
đ c trong gói hành trang đó có đ c nh ng gì, n m đ c tác d ng c a t ng lo iượ ượ ữ ắ ượ ụ ủ ừ ạ
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 2
Một số biện pháp Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5. Giáo viên thực hiện : Đàm Lê Dũng
hành trang có đ c. Tơi ngh nh th nn nh ng ki n th c các em có đ c s ln ượ ĩ ư ế ữ ế ứ ượ ẽ ở
bên mình trong su t cu c hành trình v n t i t ng lai.ố ộ ươ ớ ươ
4 – Nghin c u t p thi h c sinh gi i v ng t nh qua cc n m h cứ ậ đề ọ ỏ ị ỉ ă ọ :
Thơng qua các b n đ ng nghi p, tơi s u t m t t c các đ thi h c sinh gi iạ ồ ệ ư ầ ấ ả ề ọ ỏ
t nh Cà Mau t n m h c 1996 – 1997 cho đ n nay đ nghiên c u v c u trúc đ thi,ỉ ừ ă ọ ế ể ứ ề ấ ề
các ki n th c tr ng tâm th ng c , … l y đó làm c s ơn luy n cho các em. Tuyế ứ ọ ườ ĩ ấ ơ ở ệ
nhiên, trong q trình b i d ng, tơi chú ý nhi u đ n các d ng tốn c b n và l c b tồ ưỡ ề ế ạ ơ ả ượ ớ
nh ng bài tốn qu kh ho c khơng phù h p v i đ i t ng h c sinh c a mình. ữ ĩ ặ ợ ớ ố ượ ọ ủ
5 - Xây d ng cho các em các b c gi i m t bài tốnự ướ để ả ộ :
Tr c khi đi vào gi i bài t p tốn, tơi t p cho các em có đ c thói quen th cướ ả ậ ậ ượ ự
hi n theo t ng b c c th đ tìm hi u đ bài th t chính xác r i gi i bài t p m tệ ừ ướ ụ ể ể ể ề ậ ồ ả ậ ộ
cách có hi u qu . ệ ả
Tơi u c u các em ph i th c hi n qua các b c nh sau :ầ ả ự ệ ướ ư

c k bài (2 – 3 l n)Đọ ĩ đề ầ


 Trình bày bài gi i.ả
Vi c trình bày bài làm tuy các em đã đ c các th y cơ ch nhi m đã h ng d n ệ ượ ầ ủ ệ ướ ẫ ở
t ng n m m t trong q trình h c t p nh ng m i em có m t tính n t riêng. Có emừ ă ộ ọ ậ ư ỗ ộ ế
k l ng, có em c u th , có em thì q ti t ki m gi y,… nên m i em có th có m tĩ ưỡ ẩ ả ế ệ ấ ỗ ể ộ
bi u hi n riêng trong cách trình bày bài làm c a mình.ể ệ ủ
Qua q trình b i d ng, tơi th ng theo dõi cách trình bày c a các em đ cóồ ưỡ ườ ủ ể
h ng nh c nh , giúp các em kh c ph c đ c nh ng h n ch mà th hi n bài làmướ ắ ở ắ ụ ượ ữ ạ ế ể ệ
m t cách rõ ràng, s ch s , đúng quy đ nh.ộ ạ ẽ ị
Tuy là mơn Tốn nh ng tơi v n ln đ ý và s a ch a các em v nh ng l iư ẫ ể ử ữ ề ữ ỗ
chính t th ng g p khi trình bày bài gi i m t bài tốn.ả ườ ặ ả ộ
 Ki m tra k t qu .ể ế ả
Tơi ngh , đây là m t b c r t c n thi t đ các em t ki m tra và đánh giá l i k tĩ ộ ướ ấ ầ ế ể ự ể ạ ế
qu bài làm c a mình.ả ủ
V i các em, b c ki m tra k t qu bài làm, th ng thì các em ít quan tâm đ n.ớ ướ ể ế ả ườ ế
Cho nên vi c làm bài sai mà khơng hay, khơng bi t là chuy n th ng g p các em.ệ ế ệ ườ ặ ở
Qua nh n đ nh này, tơi ln xây d ng cho các em m t thói quen khơng th thi u làậ ị ự ộ ể ế
bi t ki m tra l i k t qu khi đã gi i xong bài t p ; đ c bi t là đ i v i các phép tínhế ể ạ ế ả ả ậ ặ ệ ố ớ
c ng, tr , nhân, chia ; các bài tốn v tìm thnh ph n ch a bi t c a phép tính,… giúp cácộ ừ ề ầ ư ế ủ
em xác đ nh đ c b c đ u k t qu bài gi i c a mình có đúng hay ch a ? Khi c nị ượ ướ ầ ế ả ả ủ ư ầ
thi t, các em bi t ki m tra l i q trình gi i bài c a mình, đ ch nh s a l i choế ế ể ạ ả ủ ể ỉ ử ạ
chính xác, phù h p v i u c u bài tốn.ợ ớ ầ
6 - Ơn t p các ki n th c c b nậ ế ứ ơ ả :
Nh tơi đã nói ph n trên (so n tài ti u đ d y), đ b i d ng nâng cao ki nư ở ầ ạ ệ ể ạ ể ồ ưỡ ế
th c cho các em, đi u tr c tiên tơi cho r ng : Các em ph i n m đ c nh ng ki nứ ề ướ ằ ả ắ ượ ữ ế
th c c b n đã h c. ứ ơ ả ọ
Th t ra, có m t s em vào h c b i d ng mà ki n th c c b n, th m chíậ ộ ố ọ ồ ưỡ ế ứ ơ ả ậ
tơi cho là s đ ng các em còn khơng nh đ c. đây tơi nói là khơng nh , ch khơngơ ẳ ớ ượ Ở ớ ứ
ph i là khơng bi t. Ví d nh : Tìm thành ph n ch a bi t c a phép tính (tìm X),ả ế ụ ư ầ ư ế ủ
nêu quy t c tìm s Trung bình c ng c a nhi u s , … các em c ng khơng phát bi uắ ố ộ ủ ề ố ũ ể
đ c. Có em hi u đ c v n đ nh ng nói ch ng thành câu !! ượ ể ượ ấ ề ư ẳ

nhi u d ng bài t p khác đ các em đ c làm quen.ề ạ ậ ể ượ
Ngồi nh ng d ng tốn đi n hình, tơi còn tham kh o, nghiên c u và suy nghữ ạ ể ả ứ ĩ
thêm nhi u d ng đ bài khác và t ng lo i bài tơi nâng d n v a s c v i các em. ề ạ ề ừ ạ ầ ừ ứ ớ
Ch ng h n, v s t nhiên, tơi h ng d n các em rõ thêm v c u t o th pẳ ạ ề ố ự ướ ẫ ề ấ ạ ậ
phân c a s ủ ố (phân tích s thành t ng tròn tr m, tròn ch c và n v )ố ổ ă ụ đơ ị , bi t thành l pế ậ
s b ng nh ng ch s cho tr c (ố ằ ữ ữ ố ướ Vi t s có 3 ch s khác nhau v i các ch sế ố ữ ố ớ ữ ố
1 ; 2 ; 3 hay V i 3 ch s 0 ; 1 ; 2 em hãy vi t các s có 3 ch s khác nhau ớ ữ ố ế ố ữ ố …v…
v…). D ng khác, khi ta thêm vào bên ph i m t s t nhiên, 1 - 2 ch s nào đó thì sạ ả ộ ố ự ữ ố ố
t nhiên đó nó s thay đ i nh th nào ? Hay khi thêm vào bên trái s t nhiên có 2 chự ẽ ổ ư ế ố ự ữ
s m t ch s nào đó thì s t nhiên đó bi n đ i ra sao ? Ho c d ng bi tìm s tố ộ ữ ố ố ự ế ổ ặ ạ ố ự
nhin cho tr c khi bi t m t s d ki n c a nó …ướ ế ộ ố ữ ệ ủ
Ví d 1ụ :
Tích c a hai s là 5037. N u gi m th a s th hai i 7 n v thì tíchủ ố ế ả ừ ố ứ đ đơ ị
gi m i 483. Tìm hai s ó. ả đ ố đ ( thi HS gi i t nh Cà Mau, ngày 18/3/2000).Đề ỏ ỉ
V i bài tốn này, tơi h ng d n h c sinh suy lu n nh sau : Khi gi m th a s thớ ướ ẫ ọ ậ ư ả ừ ố ứ
hai đi 7 đ n v thì tích c a chng s gi m đi 7 l n th a s th nh t. Theo bài ra, tíchơ ị ủ ẽ ả ầ ừ ố ứ ấ
gi m đi 483 đ n v ; do đó th a s th nh t s là : 483 : 7 = 69.ả ơ ị ừ ố ứ ấ ẽ
V y, th a s th hai l : 5037 : 69 = 73.ậ ừ ố ứ
áp s : Hai s c n tìm l 69 v 73.Đ ố ố ầ
Ví d 2ụ :
Tích c a hai s là 945. N u thêm 5 n v vào th a s th hai thì tích m i lủ ố ế đơ ị ừ ố ứ ớ
1170. Tìm hai s ó. ố đ ( thi HS gi i t nh Cà Mau, ngày 31/3/2007).Đề ỏ ỉ
Bi gi iả
Khi thêm vào th a s th hai 5 đ n v thì tích m i s t ng lên 5 l n th a s th ừ ố ứ ơ ị ớ ẽ ă ầ ừ ố ứ
nh t. Theo bài ra, tích m i l n h n tích c là : 1170 - 945 = 225.ấ ớ ớ ơ ũ
V y, th a s th nh t s l : 225 : 5 = 45.ậ ừ ố ứ ấ ẽ
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 5
Một số biện pháp Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5. Giáo viên thực hiện : Đàm Lê Dũng
Th a s th hai l : 945 : 45 = 21.ừ ố ứ
áp s : Hai s c n tìm l 45 v 21.Đ ố ố ầ

* Bi u th c tồn là phép nhân, chú ý nh ng c p s có tích tròn ch c, tròn tr m,ể ứ ữ ặ ố ụ ă
tròn nghìn. Cung c p cho các em nh ng c p s , nh : 2 ấ ữ ặ ố ư
×
5=10 ; 50
×
2=100; 20
×
5=100 ; 25
×
4=100 ; 125
×
8=1000. Ngồi ra, các em c n chú ý thêm n u ch ầ ế ỉ
c n có 01 th a s b ng 0 thì tích s b ng 0, ….ầ ừ ố ằ ẽ ằ
Ví d :ụ
125
×
4
×
8
×
25 = (125
×
8)
×
(25
×
4) = 1000
×
100 = 100 000
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 6

×
103) = (436 - 436) : (2345
×
5
×
103)
= 0 : (2345
×
5
×
103) = 0
- N u s b chia b ng s chia thì th ng b ng 1. ế ố ị ằ ố ươ ằ
(18
×
4 + 6) : (18
×
5 – 12) = (18
×
4 + 6) : (18
×
4 + 18 -12) =
(18
×
4 + 6) : (18
×
4 + 6) = 1
* Bi u th c g m tính nhn v tính c ng. Ch ng h n : ể ứ ồ ộ ẳ ạ
Tính gi tr c a bi u th c sau : ị ủ ể ứ 58 x 36 + 42 x 48 + 25 x 58 + 13 x 42.
V i h c sinh kh, gi i thì bi ny ph i tính theo cch tính thu n ti n nh tớ ọ ỏ ả ậ ệ ấ chứ
khơng đ n thu n là th t th c hi n php tínhơ ầ ứ ự ự ệ . làm đ c nh v y, cc em ph iĐể ượ ư ậ ả

25/12/1996).
Tơi g i ý đ các em suy lu n r ng : s đó khi c ng v i 1 thì chia h t choợ ể ậ ằ ố ộ ớ ế
đ ng th i c 2, 3 và 5 ; t c là chia h t cho 30 (2 ồ ờ ả ứ ế
×
3
×
5 = 30). T đó, các em tìmừ
đ c các s chia h t cho 30 là 30, 60, 90, 120, … Vì s đó có hai ch s nên khi c ngượ ố ế ố ữ ố ộ
v i 1 c ng cho ra s có hai ch s (ngo i tr s 99) ; do đó ch có các k t qu 30,ớ ũ ố ữ ố ạ ừ ố ỉ ế ả
60, 90 là thích h p. Cu i cùng, các em ch vi c l y m i k t qu đó tr cho 1 là đ cợ ố ỉ ệ ấ ỗ ế ả ừ ượ
đáp s c a bài tốn. ố ủ V y bài tốn có 3 áp s là :ậ đ ố 29, 59, 89.
Ho c:ặ
Trong l có 4 viên bi màu xanh và 7 viên bi màu . H i ph i l y ra ít nh t baoọ đỏ ỏ ả ấ ấ
nhiêu viên bi có c hai màu xanh và ?để đủ ả đỏ
Bài này h i khó, ít g p khơng u c u các em ph i gi i bài tr n v n ch ơ ặ ầ ả ả ọ ẹ ỉ
cho các em trong th o lu n nhóm đ nêu ra đ c k t qu và gi i thích b ng v nả ậ ể ượ ế ả ả ằ ă
mi ng là ph i l y ít nh t là 8 viên bi. Các em có tranh lu n đ đ a ra đúng k t qu ,ệ ả ấ ấ ậ ể ư ế ả
nh th đã kích thích đ phát tri n t duy các em …ư ế ể ể ư ở
8 - Xây d ng quy trình gi i tốnự ả :
V i nh ng bài tốn đi n hình hay nh ng bài tốn gi i có l i v n c ng v y.ớ ữ ể ữ ả ờ ă ũ ậ
Tơi th ng xây d ng cho các em m t quy trình gi i tốn cho t ng lo i, n u có thườ ự ộ ả ừ ạ ế ể
đ c. Tơi xin đi n hình m t vài tr ng h p nh sau :ượ ể ộ ườ ợ ư
* Bài tốn “Tìm hai s khi bi t t ng v hi u c a chng”ố ế ổ ệ ủ , tơi đ a ra cho cácư
em quy trình gi i d ng bài t p này nh sau :ả ạ ậ ư
- Xác nh t ng và hi u c a chúng.đị ổ ệ ủ
- Tóm t t b ng s o n th ng.ắ ằ ơ đồ đ ạ ẳ
- Tìm 2 l n s bé.ầ ố (T ng tr i Hi u)ổ ừ đ ệ
- Tìm s bé.ố (Hai l n s bé chia cho 2)ầ ố
- Tìm s l n.ố ớ (B ng cách ti n nh t)ằ ệ ấ
d ng bài này tơi khơng u c u các em s d ng quy t c tính nh đã h c trênỞ ạ ầ ử ụ ắ ư ọ

t ng n th hai xu ng là :ừ ă ứ ố
200 : 5 × 2 = 80 (quy n).ể
S sch lúc u có trong ng n th ba là :ố đầ ă ứ
80 – 4 = 76 (quy n).ể
T ng s sách trong ng n th nh t và ng n th hai lúc u là :ổ ố ă ứ ấ ă ứ đầ
200 – 76 = 124 (quy n).ể
Theo bài ra, ta có s sau :ơ đồ
Ng n th nh t : ă ứ ấ 12 quy nể
Ng n th hai : 124 quy nă ứ ể

Theo s trên, ta có : ơ đồ
S sch c lúc u trong ng n th nh t là :ố ĩ đầ ă ứ ấ
(124 + 12) : 2 = 68 (quy n).ể
S sch c lúc u trong ng n th hai là :ố ĩ đầ ă ứ
(124 – 12) : 2 = 56 (quy n).ể
* Th l i :ử ạ T ng s sách ba ng n lúc u : 68 + 56 + 76 = 200 (quy n). ổ ố ă đầ ể ( úng).Đ
áp s : Đ ố Ng n th nh t : 68 quy n.ă ứ ấ ể
Ng n th hai : 56 quy n.ă ứ ể
Ng n th ba : 76 quy n.ă ứ ể
* Bài tốn “Tìm hai s khi bi t t ng và t s c a chúng”.ố ế ổ ỉ ố ủ
- Xác nh t ng và t c a chúng.đị ổ ỉ ủ
V i nh ng d ng bài tốn này, th ng thì t ng, t , hi u ít khi đ c nêu rõ đớ ữ ạ ườ ổ ỉ ệ ượ ở ề
bài, cho nên vi c xác đ nh đ c chúng là đi u c n thi t đ đi vào gi i bài tốn quen thu c.ệ ị ượ ề ầ ế ể ả ộ
- Tóm t t b ng s o n th ng.ắ ằ ơ đồ đ ạ ẳ
- Tìm t ng s ph n b ng nhau.ổ ố ầ ằ
- Tìm giá tr m t ph n b ng nhau, ị ộ ầ ằ (N u tr ng h p s bé là 1 ph n thì b c này chínhế ườ ợ ố ầ ướ
là tìm s bé)ố
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 9
Một số biện pháp Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5. Giáo viên thực hiện : Đàm Lê Dũng
- Tìm s bé.ố

h c sinh s tr l i đ c là th ng đó s t ng lên 2 l n. T đó, các em s tìm đ c th ngọ ẽ ả ờ ượ ươ ẽ ă ầ ừ ẽ ượ ươ
c a phép chia ban đ u là : 7,25 x 2 = 14,5.ủ ầ
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 10
?
11304
63
- 11963 4 + 8756
- 8756
: 4
+ 11963
: 63
: 6
- 6
?
6
+ 6
6
Một số biện pháp Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5. Giáo viên thực hiện : Đàm Lê Dũng
T ng t nh th , các em s d a vào d ki n th hai trong bài tốn đ t tìm đ cươ ự ư ế ẽ ự ữ ệ ứ ể ự ượ
s chia c a phép chia ban đ u là : 18 x 2 = 36.ố ủ ầ
Có đ c đi u này r i, các em s tính đ c s b chia c a phép chia ban đ u là : ượ ề ồ ẽ ượ ố ị ủ ầ
14,5 x 36 = 522.
Phép chia mà An đ lm l : 522 : 36 = 14,5.

9 - ng viên h c sinh gi i bài t n b ng nhi u cách khác nhauĐộ ọ ả ố ằ ề :
Các em gi i đ c bài t p đó là m t u c u c n thi t. Nh ng đ phát tri n thêmả ượ ậ ộ ầ ầ ế ư ể ể
t duy cho các em, tơi còn đ ng viên các em tìm ra nhi u cách gi i khác (n u có thư ộ ề ả ế ể
đ c).ượ
Khi các em bi t gi i thêm nh ng cách khác trên cùng m t bài t p, nh th ế ả ữ ộ ậ ư ế
các em s n m và hi u đ c v n đ m t cách ch c ch n h n và c ng đ t o cho ẽ ắ ể ượ ấ ề ộ ắ ắ ơ ũ ể ạ

d ng các phép tính v phân s tìm cách gi i khác, ch ng h n nh :ụ ề ố ả ẳ ạ ư
Cách 2:
Bi gi iả
Phân s ch s v i bán đ c c 2 ngày là : ố ỉ ố ả ượ ả
9
5
3
1
9
2
=+
(s v i)ố ả
Phân s ch s v i còn l i là : ố ỉ ố ả ạ
9
4
9
5
9
9
=−
(s v i)ố ả
S mét v i c a hàng còn l i là : ố ả ử ạ 324
×

9
4
= 144 (m)
áp s : 144 m.Đ ố
Ví d 2ụ :
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 11

T ng t , tính s h c sinh Trung Bình là 81 h c sinhươ ự ố ọ ọ , sau đó các em tính số
h c sinh Y u : 180 - (18 + 72 + 81) = 9 (h c sinh)ọ ế ọ . T đó, các em s tính đ c từ ẽ ượ ỉ
s ph n tr m b ng cách l y s h c sinh m i lo i chia cho 180, r i l y th ngố ầ ă ằ ấ ố ọ ỗ ạ ồ ấ ươ
v a tìm đ c nhân nh m v i 100 và ghi kí hi u %. Ví d nh , ừ ượ ẩ ớ ệ ụ ư t s ph n tr mỉ ố ầ ă
c a h c sinh gi i l :ủ ọ ỏ 18 : 180 = 0,1 = 10%
(Theo cách h ng d n c a SGK TỐN 5ướ ẫ ủ
18 : 180 = 0,1
0,1 = 10%)
Nh ng v i đ bài này, n u ta g i ý cho h c sinh tính t s ph n tr m b ngư ớ ề ế ợ ọ ỉ ố ầ ă ằ
cách khác, d n đ n các em bi t tính t s ph n tr m m i lo i nh sau :ẫ ế ế ỉ ố ầ ă ỗ ạ ư
T s ph n tr m c a lo i gi i là : ỉ ố ầ ă ủ ạ ỏ
%10
100
10
10
1
==
(nhân t , m u v i 10)ử ẫ ớ
T s ph n tr m c a lo i khá là : ỉ ố ầ ă ủ ạ
%40
100
40
10
4
==
(t ng t )ươ ự
T s ph n tr m c a lo i trung bình là : ỉ ố ầ ă ủ ạ
%45
100
45

b ng n a chu vi tr đi chi u r ng ằ ử ừ ề ộ (22 - 7 = 15 (m)), hay các em c ng có th hi u :ũ ể ể
Bi t t ng c a 2 s , mu n tìm s này thì l y t ng tr đi s kia, …ế ổ ủ ố ố ố ấ ổ ừ ố
Di n tích m nh v n hình ch nh t l :ệ ả ườ ữ ậ
15
×
7 = 105 (m
2
)
áp s : 105 mĐ ố
2
.
10 – H ướ ng d n h c sinh cch lý lu n bi t n b ng l i tr c khi l p s ẫ ọ ậ ố ằ ờ ướ ậ ơ đồ :
Khi gi i m t bi t n, trình by lý lu n c ng r t quan tr ng. ây là b c giúpả ộ ố ậ ũ ấ ọ Đ ướ
cho vi c l p s đ đo n th ng ho c lo i b b t nh ng đáp s khơng phù h p, …ệ ậ ơ ồ ạ ẳ ặ ạ ỏ ớ ữ ố ợ
c a bài tốn. Xác đ nh đ c t m quan tr ng c a nó, tơi đ h ng d n cho các em sủ ị ượ ầ ọ ủ ướ ẫ ử
d ng k n ng ti ng Vi t đ lý lu n cho ph h p v i t ng tr ng h p c th . ụ ĩ ă ế ệ ể ậ ợ ớ ừ ườ ợ ụ ể
Ví d 1ụ :
Trung bình c ng c a hai s b ng 14. Bi t r ng 1/3 s th nh tộ ủ ố ằ ế ằ ố ứ ấ
b ng ¼ s th hai. Tìm hai s ó. ằ ố ứ ố đ ( thi HS gi i t nh C Mau ngy 30/3/2002).Đề ỏ ỉ
Bi gi iả
T ng c a hai s l : 14 x 2 = 28ổ ủ ố
Theo bi ra : n u l y s th nh t chia lm 3 ph n, l y s th hai chia lm 4 ph nế ấ ố ứ ấ ầ ấ ố ứ ầ
thì ta đ c các k t qu b ng nhau. ượ ế ả ằ Ta có s đ sau :ơ ồ
S th nh t ố ứ ấ :
S th hai ố ứ : 28
Theo s đ trên :ơ ồ
T ng s ph n b ng nhau l : 3 + 4 = 7 (ph n)ổ ố ầ ằ ầ
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 13
8 m
22

2
.
III - K T QUẾ Ả :
c Ban Giám Hi u tr ng phân cơng b i d ng h c sinh gi i l p 5Đượ ệ ườ ồ ưỡ ọ ỏ ớ
trong nh ng n m qua, b n thân ln c g ng h t s c mình đ nghiên c u, thamữ ă ả ố ắ ế ứ ể ứ
kh o và h c h i m i n i, m i lúc. K t qu đ t đ c trong nh ng n m qua vả ọ ỏ ở ọ ơ ọ ế ả ạ ượ ữ ă ề
h c sinh gi i l p 5 nh sau :ọ ỏ ớ ư
- N m h c 2001 – 2002 : D thi 2 HS, đ t đ c 2 em vòng t nh.ă ọ ự ạ ượ ỉ
- N m h c 2009 – 2010 : D thi 2 HS, đ t đ c 1 em vòng t nh.ă ọ ự ạ ượ ỉ
- N m h c 2010 – 2011 : D thi 3 HS, đ t đ c c 3 em vòng huy n ; 3ă ọ ự ạ ượ ả ệ
em v ng t nh.ị ỉ
IV - NGUN NHÂN THÀNH CƠNG :
K t qu đ t đ c trên đây chính là do :ế ả ạ ượ
- S quan tâm c a Ban giám hi u nhà tr ng, t o đi u ki n thu n l i choự ủ ệ ườ ạ ề ệ ậ ợ
cơng tác b i d ng.ồ ưỡ
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 14
Một số biện pháp Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5. Giáo viên thực hiện : Đàm Lê Dũng
- H c sinh tham gia b i d ng liên t c, th ng xun v c ý th c t t trongọ ồ ưỡ ụ ườ ĩ ứ ố
h c b i d ng nên vi c gi ng d y c a giáo viên c ng nh vi c ti p thu c a h cọ ồ ưỡ ệ ả ạ ủ ũ ư ệ ế ủ ọ
sinh đ c k t n i m t cách ch t ch .ượ ế ố ộ ặ ẽ
- N i dung t ng bài d y khơng q s c c a h c sinh, khơng ơn tràn lan, đ iộ ừ ạ ứ ủ ọ ạ
khái mà có tr ng tâm, có ch ng trình h p lí, t o cho các em s h ng thú trong h cọ ươ ợ ạ ự ứ ọ
t p.ậ
V - BÀI H C KINH NGHI MỌ Ệ :
Qua m t s n m b i d ng h c sinh gi i nói chung, nói riêng là mơn Tốn,ộ ố ă ồ ưỡ ọ ỏ ở
tơi rút ra đ c m t s đi u nh sau :ượ ộ ố ề ư
- Khơng đòi h i ph i d y cho h c sinh nh ng bài q khó, ngồi kh n ngỏ ả ạ ọ ữ ả ă
c a các em, vì nh th ch ng nh ng khơng giúp ích gì cho các em mà ng c l i sủ ư ế ẳ ữ ượ ạ ẽ
làm cho các em ngán ng m khi h c b i d ng. Bài v a s c, t các em có kh n ngẩ ọ ồ ưỡ ừ ứ ự ả ă
v n t i đ gi i quy t đ c s kích thích s h ng thú h c t p các em h n.ươ ớ ể ả ế ượ ẽ ự ứ ọ ậ ở ơ

(7 + 1 + 2) = 2004
×
10 = 20040. Nh ng trong bu i ban đ u cácư ổ ầ
em khó phát hi n đ hi u đ c s 2004 là tích c a 2004 và 1 (2004 ệ ể ể ượ ố ủ
×
1). Sau khi
h ng d n cho h c sinh th y đ c đi u đó, giáo viên có th so n ngay m t đ khác,ướ ẫ ọ ấ ượ ề ể ạ ộ ề
t ng t , ch ng h n : ươ ự ẳ ạ
123 + 123 + 123
×
46 + 123
×
52 đ có th bi n đ i thành 123ể ể ế ổ
×
1 + 123
×
1 + 123
×
46 + 123
×
52 = 123
×
(1 + 1 + 46 + 52) = 123
×
100 hay 123
×
2 + 123
×
46 + 123
×

h n.ơ
Xin trân tr ng c m n !ọ ả ơ
Tam Giang, ngày 10 tháng 11 n m 2011ă
GIO VIN TH C HI NỰ Ệ
Sáng kiến kinh nghiệm. Trang 16
Một số biện pháp Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5. Giáo viên thực hiện : Đàm Lê Dũng
àm Lê D ngĐ ũ
PH N NH N XÉT ÁNH GIÁ, X P LO I Ầ Ậ Đ Ế Ạ
SNG KI N KINH NGHI M Ế Ệ

- Tên tài : đề M T S BI N PHÁP B I D NG H C SINH GI I TỐN 5.Ộ Ố Ệ Ồ ƯỠ Ọ Ỏ
- Tc gi : ả àm Lê D ngĐ ũ
H KH tr ngĐ ườ H KH Ph ng GD& TĐ ị Đ
N i dungộ X p lo iế ạ N i dungộ X p lo iế ạ
- t v n đ Đặ ấ ề
- Bi n php ệ
- K t qu ph bi n, ng d ngế ả ổ ế ứ ụ
- Tính khoa h cọ
- Tính sng t oạ
- t v n đĐặ ấ ề
- Bi n phpệ
- K t qu ph bi n, ng ế ả ổ ế ứ
d ngụ
- Tính khoa h cọ
- Tính sng t oạ
X p lo i chung:…………………………….ế ạ
Ngày tháng n m 2011ă
Hi u tr ngệ ưở
(ho c t tr ng chuyn m n)ặ ổ ưở ơ
X p lo i chung:………………………ế ạ