Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
PHẦN I
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. LỜI MỞ ĐẦU:
Q thầy cơ giáo thân mến!
Dạy học là nghề cao q nhất trong các nghề cao q, bởi dạy học là
dạy người. Xã hội phát triển cần phải nâng cao trình độ dân trí. u cầu đặt ra
cho các nhà giáo dục hiện nay là đào tạo lớp người trong tương lai vừa có
trình độ khoa học kĩ thuật vừa có đạo đức của người lao động mới, nghĩa là
đào tạo lớp người phát triển tồn diện. Là một giáo viên, tơi muốn cùng đồng
nghiệp trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, cùng đồng nghiệp góp chút cơng sức
của mình vào sự nghiệp giáo dục để phần nào đó đáp ứng u cầu hiện nay
của ngành. Tơi mong rằng qua những kinh nghiệm tơi trao đổi sau đây được
đồng nghiệp quan tâm, chia sẻ để có được những giờ dạy hiệu quả.
2. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Mơn tốn ở trường Tiểu học bên cạnh mục tiêu trang bị cho học sinh
những kiến thức tốn học còn có nhiệm vụ hình thành cho học sinh các năng
lực tốn học, trong đó hoạt động giải tốn được xem là hình thức chủ yếu để
hình thành phẩm chất và năng lực tốn học cho học sinh.
Mơn Tốn có tầm quan trọng vì tốn học với tư cách là một bộ phận
khoa học nghiên cứu hệ thống kiến thức cơ bản và sự nhận thức cần thiết
trong đời sống sinh hoạt và lao động của con người. Mơn Tốn là ''chìa khố''
mở cửa cho tất cả các ngành khoa học khác, nó là cơng cụ cần thiết của người
lao động trong thời đại mới. Vì vậy, mơn tốn là bộ mơn khơng thể thiếu
được trong nhà trường, nó giúp con người phát triển tồn diện, nó góp phần
Lê Thò Hồng Trí
Động
- Một số yếu tố thống kê;
- Tỉ lệ bản đồ và giải tốn có lời văn.
Trong 5 mạch kiến thức này được xây dựng theo hướng đồng tâm từ lớp
1 đến lớp 5 và được nâng dần mức độ khó ở các lớp cuối cấp. Đến lớp 5,
Lê Thò Hồng Trí
Động
2
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
những kiến thức và kỹ năng tốn học ở Tiểu học cần được bổ sung và hồn
thiện để chuẩn bị cho học sinh học bậc học trên.
Việc dạy - học tốn ở trường Tiểu học hiện nay nói chung, ở trường tơi
đang dạy nói riêng kết quả còn thấp so với u cầu. Năng lực giải tốn của
học sinh còn nhiều hạn chế như: còn nhiều lúng túng khi tìm ra hướng giải,
câu trả lời cho phép tính chưa chính xác, lựa chọn phép tính còn nhầm lẫn,
tính tốn chưa nhanh, chưa thành thạo, dẫn đến trình bày bài giải còn sai sót,
kết quả học tập thấp. Điều này làm mất thời gian trong các giờ học và còn tạo
cho học sinh tâm lý mỏi mệt, nhàm chán khi học tốn. Những biểu hiện nói
trên khơng phải vì học sinh khơng học được. Các nhà khoa học đã chứng
minh rằng trẻ sinh ra có thần kinh bình thường đều có khả năng học tập và
phát triển.
Như vậy, những hạn chế trong giải tốn của học sinh là do các em mắc
phải những sai lầm về kiến thức và kỹ năng tốn học, mà giáo viên chưa phát
hiện ra những sai lầm dẫn đến sai sót trong giải tốn của học sinh để tìm ra
ngun nhân và đưa ra biện pháp giúp học sinh khắc phục những sai lầm,
thiếu sót đó. Bất kỳ thiếu sót nào của học sinh cũng có thể làm cho các em
trong đó học vấn của Tiểu học đóng vai trò nền móng của tòa nhà đó. Nhiệm
vụ của giáo dục là phải xây dựng cái móng thật vững chắc để cho tòa nhà
đứng vững. Muốn làm nên sự vững chắc đó khơng thể khơng nói đến cái vững
chắc của mơn Tốn, nhất là giải tốn có lời văn ở Tiểu học là quan trọng và
cần thiết vì:
- Dạy tốn ở Tiểu học nhằm giúp cho học sinh vận dụng những kiến
thức tốn học vào các tình huống thực tiễn đa dạng, phong phú, những vấn đề
thường gặp trong cuộc sống.
- Việc hướng dẫn học sinh giải tốn là hướng dẫn học sinh kết hợp học
với hành, áp dụng kiến thức đã học vào đời sống thực tiễn, giúp học sinh hình
thành và rèn luyện kỹ năng thực hành cần thiết, vận dụng kỹ năng đó vào
cuộc sống.
- Giải tốn có lời văn góp phần quan trọng trong việc xây dựng cho học
sinh những cơ sở ban đầu của lòng u nước, tinh thần quốc tế vơ sản, thế
giới quan duy vật biện chứng. Việc giải tốn với những đề tài thích hợp còn
giới thiệu cho học sinh những thành tựu trong cơng cuộc xây dựng xã hội chủ
nghĩa ở nước ta và các nước anh em, trong cuộc sống bảo vệ hòa bình của
Lê Thò Hồng Trí
Trường tiểu học Ba
4
Động
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
nhân dân thế giới. Đồng thời giải tốn có lời văn còn góp phần giáo dục học
sinh bảo vệ mơi trường, phát triển dân số có kế hoạch.
- Hoạt động trí tuệ có trong việc giải tốn còn góp phần hình thành nên
những đức tính cần thiết của con người lao động mới như: tinh thần vượt khó,
ý chí vươn lên, đức tính cẩn thận, kiên trì, chu đáo, thói quen làm việc có kế
hoạch, xem xét có căn cứ. Biết tự kiểm tra kết quả cơng việc mình làm, có óc
những bước tính phù hợp. Đó cũng là những khó khăn khi dạy giải tốn có lời
văn ở Tiểu học.
Với giáo viên, học sinh Trường Tiểu học Ba Động thì những khó khăn
trên càng được nhân lên gấp bội vì Ba Động là một xã miền núi, đời sống
người dân còn nhiều khó khăn. Cha mẹ còn mãi lo chuyện mưu sinh, ít quan
tâm đến việc học của con mình nên chưa tạo điều kiện đúng mức cho việc đến
trường của các em. Một số cha mẹ đi làm ăn ở xa gửi con cái cho ơng bà ở
nhà nên việc gặp gỡ giáo viên để trao đổi, phối hợp giáo dục các em thì hiếm
khi. Bản thân học sinh tiếp thu chậm, đặc biệt với mơn Tốn thì các em ít
hứng thú để học và còn nhiều hạn chế khi giải tốn (nhất là giải tốn có lời
văn). Kết quả học tập của học sinh thấp so với u cầu.
3. ĐỐI TƯỢNG, MỤC ĐÍCH, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
3.1 Đối tượng
- Giáo viên trực tiếp giảng dạy mơn Tốn ở trường Tiểu học.
- Học sinh Tiểu học, chủ yếu là học sinh lớp 5.
3.2 Mục đích
Mục đích của việc nghiên cứu là để điều tra những sai lầm, hạn chế phổ
biến của học sinh lớp 5 khi giải tốn có lời văn. Phân tích các ngun nhân
mắc sai lầm, thiếu sót của học sinh, từ đó đề xuất các biện pháp sư phạm với
các tình huống điển hình giúp học sinh sửa chữa sai lầm, thiếu sót, khắc phục
hạn chế, để các em giải tốn nhanh, thành thạo, hứng thú khi học tốn, nâng
cao kết quả học tập. Giúp giáo viên có những tiết dạy giải tốn nhẹ nhàng mà
hiệu quả.
3.3 Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp lý luận: Sưu tầm tài liệu, đọc tài liệu, tra cứu thơng tin;
- Phương pháp điều tra, phân tích, tổng hợp: Dự giờ đồng nghiệp, giảng
dạy thực tế, phân tích kết quả học tập của học sinh;
- Phương pháp thực nghiệm: Đưa biện pháp đề xuất vào giảng dạy trực
tiếp tại lớp 5 Trường Tiểu học Ba Động.
Lê Thò Hồng Trí
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
CHƯƠNG 2
CÁC BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG GIẢI TỐN CĨ LỜI VĂN
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Nhờ giải tốn mà học sinh có điều kiện phát triển năng lực tư duy, rèn
phương pháp suy luận và những phẩm chất cần thiết của người lao động mới
vì giải tốn là một hoạt động bao gồm những thao tác xác lập mối quan hệ
giữa các dữ liệu, giữa cái đã cho với cái cần tìm. Trên cơ sở đó lựa chọn được
phép tính thích hợp và trả lời đúng câu hỏi của bài tốn.
Nhưng trong thực tế thì tốn có lời văn là một dạng tốn khó cho cả
người dạy lẫn người học. Phần lớn học sinh gặp khó khăn vì khơng hiểu nghĩa
của câu văn, khơng thể chuyển được câu văn thành phép tính. Đơi khi hiểu
sai, hiểu lệch vấn đề nên chọn nhầm phép tính giải.
Bên cạnh đó còn nhiều giáo viên hướng dẫn học sinh một cách chung
chung, chưa đi sâu hình thành các kĩ năng cần thiết giúp học sinh có điểm tựa
trong q trình thực hiện các bước giải.
2. THỰC TRẠNG:
2.1 Thống kê chất lượng học sinh học giải tốn có lời văn trong 2 năm
gần đây:
- Để định hướng cho cơng tác giảng dạy giải tốn có lời văn nhằm đạt
chỉ tiêu giáo dục của nhà trường đồng thời để xây dựng kế hoạch dạy học theo
phân hóa mơn Tốn, tơi đã kiểm tra phân loại học sinh theo khả năng giải
tốn có lời văn. Dưới đây là bảng thống kê phân loại học sinh giải tốn có lời
văn trong 2 năm học gần đây.
Tỉ lệ %
2011-2012
27
8
29,6
9
33,3
10
37,1
2012-2013
25
8
32
9
36
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
- Nhiều giáo viên việc tiếp cận đổi mới phương pháp trong giảng dạy
còn hạn chế. Trong tiết dạy giáo viên chỉ quan tâm đến chất lượng mũi nhọn
(chú ý vài em trong lớp) để có học sinh giỏi theo chỉ tiêu của nhà trường, lấy
đó làm thành tích cá nhân mà qn nghĩ đến chất lượng đại trà của cả lớp.
- Phần lớn giáo viên truyền thụ kiến thức một chiều, chuyển tải nội
dung kiến thức một cách máy móc, áp đặt. Giáo viên chưa chú trọng tới việc
tạo điều kiện cho học sinh tham gia xây dựng bài mới để chủ động nắm bắt
kiến thức vì sợ mất nhiều thời gian. Trong giải tốn có lời văn, với những bài
tốn hợp có từ 2 bước giải trở lên, giáo viên thường quan tâm đến học sinh
khá giỏi, mà qn nghĩ là học sinh yếu đang cần sự giúp đỡ của giáo viên. Khi
chấm, chữa bài, giáo viên thường đánh giá chung chung bài làm đúng - sai
gắn liền với các điểm số mà chưa chỉ rõ chỗ sai lầm, thiếu sót để học sinh
khắc phục. Học sinh khơng hiểu bài, giáo viên nói nhiều, có khi còn làm thay
cho học sinh. Giáo viên chưa chú ý hình thành các kỹ năng tốn học như kỹ
năng phân tích đề, tóm tắt đề bài, kỹ năng nhận diện dạng tốn điển
hình….cho học sinh.
2.3 Những tác động của phụ huynh:
Trình độ dân trí thấp. Kinh tế còn khó khăn. Cha mẹ thiếu sự quan tâm
đến việc học của con cái. Một số phụ huynh gặp khó khăn trong việc hướng
dẫn con em mình học ở nhà.
* Qua tìm hiểu ngun nhân, thực trạng nêu trên, tơi đề ra những giải
pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng dạy - học giải tốn có lời văn ở lớp 5.
3. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN
3.1 Nhận thức vấn đề
3.1.1 Quan niệm về bài tốn:
trình được xây dựng theo định hướng chủ yếu giúp học sinh rèn phương pháp
giải tốn lớp 5 theo xu hướng giảm tính phức tạp và độ khó q mức với học
sinh đồng thời hạn chế các bài tốn mang tính đánh đố hoặc áp dụng cách giải
khác. Khi giải loại bài này giáo viên cần có cách giải linh hoạt, khơng áp đặt
mà để học sinh lựa chọn cách giải;
- Một số ít bài tốn mang tính phát triển đòi hỏi học sinh phải suy nghĩ
độc lập để giải;
- Nội dung các bài tốn có tính cập nhật kiến thức gắn với đời sống xung
quanh của học sinh, gắn liền với các tình huống cần giải quyết trong thực tiễn.
3.2 Biện pháp
Lê Thò Hồng Trí
Động
11
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
3.2.1 Lựa chọn phương pháp phù hợp với đặc trưng của bộ mơn.
Phương pháp dạy học đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định hiệu
quả giờ dạy. Đổi mới phương pháp dạy học tốn đòi hỏi người giáo viên phải
biết lựa chọn các phương pháp phù hợp với đặc trưng của mơn Tốn. Tơi
thường chọn các phương pháp sau:
* Phương pháp trực quan
Sử dụng phương pháp này giúp học sinh có chỗ dựa cho hoạt động tư
duy, giúp trẻ phát triển tư duy trừu tượng đồng thời có tác dụng bổ sung hiểu
biết cho các em. Với tốn có lời văn ở lớp 5 giáo viên có thể cho học sinh
quan sát mơ hình, sơ đồ để học sinh có cơ sở giải bài tốn.
* Phương pháp thực hành luyện tập
* Học cá nhân
Với những bài tốn đơn, vận dụng cơng thức, qui tắc hoặc thực hành kỹ
năng tính tốn giáo viên có thể áp dụng hình thức học cá nhân (trên phiếu
hoặc trong vở bài tập).
Ví dụ : Bài 3 trang 56 Tốn 5
Sau khi học phép nhân một số thập phân với một số tự nhiên tơi tổ
chức cho học sinh làm bài cá nhân để giải bài tập này.
Một ơ tơ mỗi giờ đi được 42,6 km. Hỏi trong 4 giờ ơ tơ đó đi được bao
nhiêu ki- lơ- mét?
* Học nhóm (nhóm đơi, nhóm 4)
Với những bài tốn hợp, có nhiều cách giải đòi hỏi học sinh phải tư duy
logic, lựa chọn cách giải tơi có thể tổ chức cho học sinh làm bài theo nhóm để
huy động vốn hiểu biết của nhiều em trong việc lựa chọn cách giải hay, dễ
hiểu đồng thời giúp học sinh trong nhóm có tính tương tác lẫn nhau.
Ví dụ: Bài 4, trang 62, tốn 5
Mua 4 m vải phải trả 60.000 đồng. Hỏi mua 6,8 m vải cùng loại phải trả
nhiều hơn bao nhiêu tiền?
* Trò chơi, giải câu đố.
Hình thức này thường sử dụng khi bồi dưỡng học sinh giỏi. Với những
bài tốn vui rèn tính tốn nhanh, phát triển trí thơng minh, cách giải tốn linh
hoạt, tơi tổ chức dạy học dưới dạng trò chơi, giải câu đố.
Ví dụ: (Bài tốn ghép hình)
Hai hình chữ thập cắt đơi
Trong nháy mắt ghép xong rồi hình vng
Lê Thò Hồng Trí
Động
13
Trường tiểu học Ba
có liên quan thế nào.
Lê Thò Hồng Trí
Động
14
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
Bài giải
Chiều dài của hình chữ nhật là:
16,34 + 8,32 = 24,66 (m)
Chu vi của hình chữ nhật là:
(16,34 + 24,66) x 2 = 82 (m)
Đáp số : 82 m
+ Các thành phần (16,34 và 8,32) trong phép tính giải (1) chính là dữ
kiện của bài tốn. Dữ kiện bài tốn chi phối thành phần phép tính (1);
+ Dấu (+) trong phép tính (1) biểu thị mối quan hệ (hơn) hơn nhau một
số đơn vị trong đầu bài. Do đó điều kiện trong bài tốn chi phối cho việc chọn
dấu phép tính (1);
+ Kết quả 24,66 m vừa là cái phải tìm trung gian trong bước giải (1) vừa
là dữ kiện mới bổ sung của bước giải (2);
+ Số 16,34 trong bước giải (2) là dữ kiện của bài tốn;
+ Số 2 và các dấu (+), (x) trong bước giải (2) thể hiện cách tính chu vi
hình chữ nhật theo cơng thức. Có thể xem đây là điều kiện bắt buộc khi giải
loại bài này;
+ Kết quả của phép tính (2) là cái phải tìm cuối cùng (hay ẩn số).
Do đó có thể nêu lên một cách tóm tắt là:
a) Các dữ kiện (kể cả dữ kiện mới bổ sung sau mỗi phép tính giải) của
hằng tháng là 800.000 đồng mỗi người. Nếu gia đình đó có thêm một con nữa
mà tổng thu nhập của gia đình khơng thay đổi thì bình qn thu nhập hằng
tháng của mỗi người bị giảm đi bao nhiêu tiền?
- Hai cụm từ lạ học sinh khó hiểu ở đề bài này là: “Tổng thu nhập” và
“Bình qn thu nhập”.
* Giải nghĩa cụm từ: Tổng thu nhập
- Tơi đặt câu hỏi cho học sinh: Em hiểu như thế nào là tổng thu nhập?
- Tơi lấy ví dụ bằng cách u cầu học sinh nêu các khoản thu nhập của
gia đình em trong một tháng. Sau khi học sinh nêu, tơi kết luận: Các khoản
thu nhập đó gộp lại chính là tổng thu nhập của gia đình em trong 1 tháng.
* Giải nghĩa cụm từ: Bình qn thu nhập
- Tơi hỏi: Bình qn thu nhập là gì?
- Tơi cung cấp nghĩa cho học sinh: Bình qn thu nhập là thu nhập trung
bình của mỗi người trong gia đình được tính từ tổng thu nhập của gia đình.
Cơng thức tính: Bình qn thu nhập = Tổng thu nhập : Tổng số người
Lê Thò Hồng Trí
Động
16
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
Từ đó học sinh có thể tính được bình qn thu nhập của mỗi người khi
gia đình có thêm một con và giải được bài tốn.
3.2.5 Tổ chức thực hiện các bước giải tốn, hình thành cho học sinh
thói quen phân tích, tổng hợp khi giải tốn.
Vội vàng, hấp tấp, khơng chịu đọc kỹ bài tốn, phân tích tổng hợp đề hời
hợt thiếu kinh nghiệm cũng là một trong những ngun nhân làm cho học
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
Ví dụ: (Bài 3 trang 62 tốn 5)
Mua 5 kg đường phải trả 38.500 đồng. Hỏi mua 3,5 kg đường cùng loại
phải trả ít hơn bao nhiêu tiền?
- Bước 1: Tìm hiểu đề
+ Tơi gọi học sinh đọc đề tốn.
+ Hỏi: Bài tốn cho biết gì? (Bài tốn cho biết mua 5 kg đường phải trả
38.500 đồng).
+ Hỏi: Bài tốn hỏi gì? (Bài tốn hỏi mua 3,5 kg đường cùng loại phải
trả ít hơn bao nhiêu tiền).
+ Hỏi: Giá tiền 1 kg đường khơng đổi. Khi giảm số ki-lơ-gam đường cần
mua thì số tiền mua đường sẽ thay đổi thế nào? (Số tiền mua đường cũng
giảm).
+ Hỏi: Bài tốn thuộc dạng tốn nào? (Dạng tốn quan hệ tỷ lệ).
- Bước 2: Thiết lập mối quan hệ giữa cái đã cho với cái cần tìm. Tóm tắt
bài tốn.
Tóm tắt đề:
5 kg đường: 38.500 đồng
3,5 kg đường: Trả ít hơn 5 kg đường ….. đồng?
+ Hỏi: Muốn biết mua 3,5 kg đường cùng loại phải trả ít hơn mua 5 kg
đường bao nhiêu tiền em phải biết gì? (Phải biết mua 3,5 kg đường phải trả
bao nhiêu tiền).
+ Hỏi: Muốn biết mua 3,5 kg đường phải trả bao nhiêu tiền em phải biết
gì? (Phải biết giá tiền của một ki-lơ-gam đường).
+ Hỏi: Làm thế nào để tính được giá tiền của 1 kg đường? (Lấy giá tiền
của 5 kg đường chia cho 5).
+ Em hãy nêu các bước giải bài tốn. (Học sinh nêu)
* Tính giá tiền 1 kg đường
* Tính giá tiền 3,5 kg đường
Lê Thò Hồng Trí
3.2.6 Hình thành kỹ năng xác định các dạng tốn điển hình.
Đối với tốn có lời văn ở lớp 5 chủ yếu là các bài tốn hợp, giải bài tốn
hợp cũng có nghĩa là giải quyết các bài tốn đơn. Các bài tốn hợp trong
chương trình tốn lớp 5 bao gồm 2 nhóm chính sau:
- Nhóm 1: Các bài tốn hợp mà q trình giải khơng theo một phương
pháp thống nhất cho các bài tốn đó.
Lê Thò Hồng Trí
19
Động
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
- Nhóm 2: Các bài tốn điển hình là các bài tốn mà trong q trình giải
có phương pháp riêng cho từng dạng bài tốn. Có các dạng tốn điển hình
sau:
+ Tìm số trung bình cộng;
+ Tìm 2 số khi biết tổng và hiệu của 2 số đó;
+ Tìm 2 số khi biết tổng và tỉ của 2 số đó;
+ Tìm 2 số khi biết hiệu và tỉ của 2 số đó;
+ Bài tốn về quan hệ tỉ lệ.
Các dạng tốn khác:
+ Bài tốn về tỉ số phần trăm;
+ Bài tốn về chuyển động đều;
+ Bài tốn có nội dung hình học (Chu vi, diện tích, thể tích).
Người giáo viên phải nắm vững các dạng tốn nói trên để trong q trình
hướng dẫn học sinh giải tốn, giáo viên giúp các em trước hết phải xác định
được dạng tốn đã học để dễ dàng chọn cách giải phù hợp cho bài tốn.
Ví dụ 1: (Bài 2 trang 19 tốn 5)
tỉ số của 2 số đó.)
Từ đó học sinh tìm cách giải phù hợp cho bài tốn này.
Ví dụ 3: (Bài 2 trang 78 tốn 5)
Kiểm tra sản phẩm của một xưởng may người ta thấy có 732 sản phẩm đạt
chuẩn, chiếm 91,5% tổng số sản phẩm. Tính tổng số sản phẩm.
Hướng dẫn:
+ Hỏi: Bài tốn cho biết gì? (Cho biết có 732 sản phẩm đạt chuẩn, chiếm
91,5% tổng số sản phẩm.)
+ Hỏi: Bài tốn u cầu tính gì? (Tính tổng số sản phẩm.)
+ Hỏi: Bài tốn thuộc dạng nào trong 3 dạng tốn về tỉ số phần trăm?
(Dạng tìm một số khi biết một số phần trăm của nó)
Từ đó học sinh tìm cách giải phù hợp cho bài tốn này.
Với các bài tốn về chuyển động đều, giáo viên giúp học sinh nhớ cơng
thức có kĩ năng chuyển đổi cơng thức theo sơ đồ:
v= s : t
s = v t
Lê Thò Hồng Trí
Động
t = s : v
21
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
Ngồi ra, để giúp học sinh nhớ qui tắc, cơng thức, vận dụng giải các bài
22
Trường tiểu học Ba
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
chọn lời giải và phép tính nhanh hơn. Tình trạng hiểu sai đề, mỗi em làm một
vẻ “Trâu lội ngược, bò lội xi”, kết quả hồn tồn sai lệch như thống kê đầu
năm thì cuối năm đã hồn tồn được khắc phục. Năm học 2012 – 2013, kết
quả mơn Tốn ở lớp 5 do tơi chủ nhiệm các em đều đạt u cầu. Với bài tốn
lớp có lời văn học sinh gặp khó khăn trong giải tốn cũng làm chính xác 3/4
bước tính.
Kết quả đạt được trong 2 năm học gần đây được thể hiện trong bảng
thống kê sau:
Năm học 2011 – 2012
Thời gian
Kiểm tra
Tổng
số học
sinh
Số em biết giải
tốn có lời văn
Số
Tỉ lệ %
lượng
Kết quả
Số em giải chậm
KTĐK
Cuối KI
27
12
44,4
10
37,1
5
18,5
KTĐK
cuối KII
27
20
74,1
7
25,9
giải tốn có lời văn
Số lượng
Tỉ lệ %
Số lượng
Tỉ lệ %
25
8
32
9
36
8
32
25
11
44
Biện pháp rèn kỹ năng giải tốn có lời văn cho học sinh lớp 5
Qua tìm hiểu thực trạng dạy học tốn có lời văn hiện nay và phân tích
một số ngun nhân , thực trạng tơi đã vận dụng các biện pháp đã nêu trên để
hướng dẫn học sinh cách giải tốn có lời văn, với cách làm này kết quả học
tập của các em được nâng lên rất nhiều.
Sau khi nghiên cứu, tích lũy kinh nghiệm, đề ra một số biện pháp cụ thể
để hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn ở lớp 5, tơi đã mạnh dạn đề xuất
với Ban giám hiệu nhà trường tổ chức thực hiện chun đề tốn nói chung và
áp dụng biện pháp dạy tốn có lời văn ở lớp 5 nói riêng và đã được nhà
trường chấp nhận và triển khai rộng rãi.
PHẦN III
KẾT LUẬN
1. Ý NGHĨA:
Tốn có lới văn là dạng tốn hết sức gần gũi trong cuộc sống thực tế.
Hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn nhằm giúp các em phát triển tư duy
trí tuệ, tư duy phân tích và tổng hợp, khái qt hóa, trừu tượng hóa, rèn luyện
tốt phương pháp suy luận logic. Do vậy, việc giải tốn có lời văn một cách có
hiệu quả giúp các em trở thành những con người có óc linh hoạt, tư duy và
sáng tạo, làm chủ mọi lĩnh vực trong cuộc sống thực tế hằng ngày.
2. NHẬN ĐỊNH CHUNG:
Với những biện pháp tơi nêu trên có thể nhiều giáo viên đã áp dụng rồi
nhưng chưa được thường xun hoặc chưa linh hoạt trong từng trường hợp cụ
thể. Trong điều kiện cuộc sống của người dân miền núi còn khó khăn như
vùng q tơi, học sinh phải vừa giúp đỡ gia đình vừa chăm lo học hành thì
khơng tránh khỏi việc đi học giã gạo, tiếp thu kiến thức khơng đầy đủ. Tơi đã
mạnh dạn áp dụng những kinh nghiệm này vào giảng dạy, cụ thể là áp dụng
tâm đến tất cả các đối tượng học sinh, chấm chữa bài tỉ mỉ, tun dương khích
lệ kịp thời những học sinh có kĩ năng vận dụng giải tốn tốt. Giáo viên nên
mạnh dạn khắc phục những mặt còn tồn tại của nội dung chương trình sách
giáo khoa, sách bài tập một cách hợp lí.
+ Học sinh: Phải biết tóm tắt bài tốn một cách ngắn gọn, đầy đủ, dễ
hiểu trước khi giải tốn. Phải độc lập suy nghĩ, tìm tòi, lựa chọn lời giải đúng,
phép tính đúng.
Tốn có lời văn là một dạng tốn giúp cho học sinh vừa trau dồi kĩ năng
tính tốn vừa bồi dưỡng tư duy. Khi hướng dẫn học sinh giải tốn có lời văn
Lê Thò Hồng Trí
Động
25
Trường tiểu học Ba
Copyright: Tài liệu đại học ©