B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
H và tên: Nguyn Hoàng Oanh
H và tên: Nguyn Hoàng Oanh
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60.340.201
LUN VN THC S KINH T
DANH MC BIU
Hình 2.1 Biu đ s lng th ATM ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.2: Biu đ s lng th TDQT ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.3: Biu đ s lng máy ATM ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.4: Biu đ s lng máy POS ca Vietinbank (2007 - 2011)
Hình 2.5: Biu đ doanh s thanh toán th ATM ca Vietinbank (2007 – 2011)
Hình 2.6: Biu đ doanh s thanh toán th TDQT ca Vietinbank (2007 – 2011)
DANH MC CÁC T VIT TT
CN Chi nhánh
VCNT n v chp nhn th
NH TMCP CTVN Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
NHCT VN Ngân hàng Công thng Vit Nam
NHCT TW Ngân hàng công thng trung ng
NHTM Ngân hàng thng mi
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHPHT Ngân hàng phát hành th
TCTD T chc tín dng
TCKT T chc kinh t
TDQT Tín dng quc t
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
ATM (Automatic Teller Machine) Máy rút tin t đng
CAR (
Capital Adequacy Ratio) H s an tòan vn. KD
EMV (Europay MasterCard Visa) Chun th thông minh
PIN (Personal Identify Number) S mt mã cá nhân
POS (Point Of Sale) Máy chp nhn th
ROA (Return On Average Assets) Li nhun/tng tài sn bình quân
Ngân hàng nói riêng phát trin v chiu rng ln chiu sâu, là c hi đ các Ngân hàng
tip cn mô hình qun lý hin đi, các d án quc t, phát trin các dch v ngân hàng,
đc bit là trong các nghip v thanh toán s đem li ngày càng nhiu li ích cho khách
hàng, to nhiu thun li cho chính ngân hàng, đng thi đy nhanh nhp đ phát trin
kinh t và tc đ chu chuyn tin t.
Hin nay, s phát trin ca khoa hc k thut và nht là các tin b ca công ngh
tin hc đc ng dng vào hot đng ngân hàng, tr thành công ngh tin hc ngân hàng
đã m rng cho hot đng ngân hàng tng lên nhng bc đáng k. nh cao ca s phát
trin các công c thanh toán không dùng tin mt là s ra đi ca tin đin t - th. Trong
bi cnh nn kinh t tài chính Vit Nam hin nay, th - công c chính ca hot đng ngân
hàng bán l đóng mt vai trò ht sc quan trng đi vi mc tiêu phát trin kinh t xã hi
Vit Nam, có tác đng ln đn chính sách tin t cng nh đn hiu qu kinh doanh ca
mi ngân hàng. i vi các ngân hàng thng mi (NHTM), nghip v kinh doanh th
mang li mt đnh hng mi cho hot đng kinh doanh ngân hàng. Theo hng m rng
mng kinh doanh dch v va tng thu nhp, m rng quy mô; va gim ri ro t hot
đng tín dng truyn thng.
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, ra đi t phng
thc mua bán chu hàng hoá bán l và phát trin gn lin vi s ng dng công ngh tin
hc trong lnh vc ngân hàng. Trong khi th ngân hàng đã đc s dng ph bin và là
mt phn không th thiu trong cuc sng hàng ngày ca đông đo dân chúng trên th
gii thì ti th trng Vit Nam mi thu hút đc s quan tâm, đu t ca các ngân hàng
thng mi trong nc vài nm tr li đây. Hng ti đi tng khách hàng cá nhân,
ii
dch v th tr thành công c quan trng trong chin lc phát trin hot đng ngân hàng
bán l ca các ngân hàng. Phát hành th ghi n và trin khai h thng ATM là la chn
ca các ngân hàng thng mi Vit Nam trong giai đon ban đu gia nhp th trng th,
làm bàn đp cho ngân hàng tip tc trin khai hot đng phát hành và thanh toán th tín
dng quc t. Th ngân hàng tr thành sn phm công ngh hin đi, nó đã và đang tr
nên ph bin rt nhiu nc trên th gii, th vi tính cht an toàn, nhanh chóng, tin
ATM li tn rt nhiu tin.
Trong bi cnh đó và
sau mt thi gian tìm hiu v thc trng dch v th ti Vit
Nam cng nh nhn thy đc tính cp thit ca vn đ này nên
tôi đã chn đ tài
“Gii
pháp phát trin dch v th ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam” cho lun tt
nghip ca mình, nhm mc đích gii thiu Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
nói chung và sn phm th cu Vietinbank nói riêng. ây là mt dch v giúp cho các
doanh nghip tng ngun vn lu đng, m rng sn xut kinh doanh, thun tin cho cá
nhân phc v tiêu dùng mà không cn phi th chp tài sn; cung cp mt s thông tin c
bn v dch v th đ mi đi tng khách hàng không còn ngn ngi khi tham gia dch
v; giúp các đn v chp nhn th thu đc khon li nhun cao hoc có th né tránh mt
s khó khn thng phát sinh trong hot đng sn xut kinh doanh. ng thi,
vic
nghiên cu s đa ra các gii pháp đ phát trin dch v th
ca Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam, to dng mt thng hiu th ni ting vi bn sc riêng trên th
trng th, thu hút đc s quan tâm ca nhiu ngi,
đt hiu qu kinh doanh tt hin
nay.
2. Mc đích nghiên cu
-
Nghiên cu nhng vn đ c bn ca th ngân hàng, mt công c thanh toán
không dùng tin mt hin đi gn lin vi s phát trin khoa hc công ngh và
nhng li ích mà dch v th mang li cho khách hàng, cho ngân hàng và cho nn
kinh t.
-
Nghiên cu phân tích tình hình kinh doanh th ca Ngân hàng TMCP Công
Ni dung lun vn đc kt cu trong ba chng:
Chng 1: C s lý lun v th ngân hàng.
Chng 2: Thc trng dch v th ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp phát trin dch v th ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam1
CHNG 1: C S LÝ LUN V TH NGÂN HÀNG
1.1 Th ngân hàng
1.1.1 Khái nim
Th ngân hàng là mt loi th giao dch tài chính đc phát hành bi ngân hàng.
Ngày nay, th ngân hàng – hay vn đc hiu mt cách nôm na là tin đin t - là
phng tin thanh toán hin đi và tiên tin trên th gii. Th ngân hàng ra đi và phát
trin gn lin vi s phát trin và ng dng công ngh tin hc trong ngân hàng.
Th ngân hàng là phng tin thanh toán không dùng tin mt, do ngân hàng phát
hành th cp cho khách hàng s dng đ thanh toán hàng hoá dch v hoc đ rút tin
mt các máy rút tin t đng hay ti các ngân hàng đi lý trong phm vi s d ca tài
khon tin gi hoc hn mc tín dng đc ký kt gia ngân hàng phát hành th và ch
th. Trong Quy ch phát hành, thanh toán, s dng và cung cp dch v h tr hot đng
th ngân hàng ban hành kèm theo Quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN ngày 15/05/2007
ca NHNN Vit Nam khái nim th đc quy đnh nh sau: “Th ngân hàng là phng
tin do t chc phát hành th phát hành đ thc hin giao dch th theo các điu kin và
điu khon đc các bên tha thun”.
1.1.2 S ra đi và phát trin ca th ngân hàng trên th gii
Th ngân hàng ra đi bt ngun t vic các đi lý bán l cung cp tín dng cho
khách hàng bng cách bán chu, mua hàng trc và tr tin sau. Xut hin ln đu M
vào nhng nm 1920 di cái tên tm gi là “đa mua hàng” (shooper’s plate). Ngi ch
s hu ca loi “đa” này có th mua hàng ti ca hiu phát hành ra chúng và hàng tháng
trao đi các thông tin v giao dch th. Ngay sau đó, vào nm 1967, 4 ngân hàng bang
California đi tên t Bank Card Association thành Western State Bank Card Association
và t chc này đã liên kt vi Interbank cho ra đi th MASTER CHARGE, loi th này
đã nhanh chóng tr thành mt đi th cnh tranh ln ca BANKAMERICARD. n nm
1977, t chc BANKAMERICARD đi tên thành VISA USD và sau đó là t chc th
quc t VISA. Nm 1979, t chc th MASTER CHARGE đi tên thành MASTER
CARD. Hin nay, 2 t chc này vn đang là 2 t chc th ln mnh và phát trin nht
trên th gii.
Do th ngày càng đc s dng rng rãi, các công ty và ngân hàng liên kt vi nhau
đ khai thác lnh vc thu nhiu li nhun này. Th ngân hàng đã có mt khp ni trên
th gii vi nhng hình thc và chng loi đa dng, đáp ng đy đ nhng nhu cu riêng
l ca ngi tiêu dùng,
th dn dn đc xem nh mt công c vn minh, thun li trong
3
các cuc giao dch mua bán. Các loi th Master, Visa, Diners Club, JCB, American
Express (Amex) đc s dng rng rãi trên toàn cu và các loi th thay nhau phân chia
nhng th trng rng ln.
Th Diners Club, th du lch và gii trí T&E (Travel & Entertainment) đu tiên do t
chc th t phát hành vào nm 1949 M, xut hin đu tiên Nht Bn vào nm 1960,
chi nhánh đc qun lý bi Citi Corp, ngi đng đu trong s các ngân hàng phát hành
th. Nm 1990 có 6,9 triu ngi s dng th Diners Club trên toàn th gii vi doanh s
khong 16 t dollars. Hin nay, s ngi s dng th Diners Club đang gim dn đn nm
1993 tng doanh s ch còn khong 7,9 t vi khong 1,5 triu th lu hành.
Th American Express (Amex) ra đi vào nm 1958, t chc American Express phát
hành th Green Amex, không có hn mc tín dng, ch th đc chi dùng và có trách
nhim thanh toán mt ln vào cui tháng. Nm 1987, Amex cho ra đi thêm ba loi th:
Th Master ra đi vào nm 1966 vi tên gi là Master Charge, là loi th có quy mô
ln trên th gii. Cng ging nh Visa, MasterCard là mt hip hi tài chính quc t riêng
bit, không quan h trc tip vi ch th mà ch qun lý tt c các thành viên phát hành th.
n nm 1990, MasterCard đã phát hành hn 178 triu th vi trên 5.000 thành viên phát
hành th và khong 9 triu CSCNT thanh toán trên toàn th gii. n nm 1993, tng
doanh thu ca MasterCard lên ti 320,6 t dollars và phát hành đc 215,8 triu th đang
lu hành ti 220 nc. Cho đn nay s lng thành viên tham gia vào hip hi MasterCard
đã lên đn hn 30.000 thành viên, mng li rút tin mt đã đc trin khai rng rãi vi
hn 170.000 ATM đt ti hn 200.000 chi nhánh ngân hàng trên th gii.
1.1.3 Phân loi th ngân hàng
Th rt đa dng, phong phú, chúng ta có th phân loi th da trên nhng tiêu chí sau
đây:
1.1.3.1 Phân loi theo đc tính k thut: có 3 loi th
- Th khc ch ni (embossed card): ây là loi th s khai ban đu, đc làm da
trên k thut khc ch ni. Trên b mt th đc khc ni các thông tin cn thit. Hin nay
loi th này không đc s dng na do k thut sn xut thô s, tính bo mt kém và d
làm g.
- Th t (th bng t - Magnetic stripe): đc sn xut vi k thut t tính vi hai di
bng t thông tin phía mt sau th. Th cha nhng thông tin c đnh và không mã hóa
5
đc nên vn đ bo mt thông tin còn nhiu hn ch và th d b li dng đ thc hin
nhng hành vi sai trái nh rút tin, n cp t tài khon ca khách hàng.
- Th thông minh (Smart Card): th đc ng dng k thut vi x lý tin hc và có
đc gn chip đin t, th có cu trúc nh mt máy vi tính. Th thông minh có nhiu
nhóm vi dung lng nh ca chip đin t
khác nhau. ây là th h mi nht ca th
thanh toán, nó khc phc nhiu
nhc đim ca th khc ch ni, th bng t do hn
-
Th
tín dng (Credit card): là loi th mà ngân hàng s cp mt hn mc tín dng
nht đnh cho ch th đ thanh toán các giao dch ti các c s chp nhn th. Sau đó
khách hàng s phi thanh toán khon tín dng này theo nhng k hn nht đnh. Thông
thng thì th tín dng có hai loi:
Charge Card: khách hàng phi tr toàn b s tin mà khách hàng đã s dng th
đ thanh toán ti các c s chp nhn th vào cui k sao kê (thng là 1 tháng).
Revolving Credit Card (tín dng tun hoàn): khách hàng ch tr s tin thanh
toán ti thiu t 10-20% trên tng hn mc ti đa mà khách hàng đã s dng th
đ thanh toán.
C 2 loi th Charge Card và Revolving Card, khách hàng đu phi tr lãi ngân hàng và
th đc duy trì cho khách hàng s dng nu khách hàng hoàn thành đúng ngha v thanh
toán cho ngân hàng.
- Th rút tin mt (Cash card): dùng đ rút tin mt t tài khon ca ch th ti các
máy rút tin t đng (ATM) hoc ti ngân hàng và s dng các dch v khác do máy
ATM cung cp (Ví d: kim tra s d, chuyn khon, chi tr các khon vay…). Vi chc
nng chuyên dùng đ rút tin, yêu cu đt ra vi ch th là phi ký qu tin vào tài khon
hoc đc ngân hàng cp tín dng thu chi. S tin rút ra mi ln s đc tr dn vào s
tin ký qu.
1.1.3.4 Phân loi theo phm vi s dng
- Th ni đa: là loi th ch đc s dng trong phm vi mt quc gia và đng tin
giao dch là đng bn t ca nc đó. Thông thng th ni đa là nhng th ghi n ca
các ngân hàng thng mi, đc phát hành, đc s dng ti h thng máy
ATM và
mng li các đn v CSCNT trong nc. Tuy nhiên, th này có nhc đim là ngân hàng
phi thu hút mt s lng khá ln nhng đn v chp nhn th và ngi s dng th. Nu
s lng này mà ít thì vic kinh doanh th tr nên không hiu qu, mt khác vic s dng
th b gii hn trong phm vi mt quc gia.
dng th. Ch th bao gm:
- Ch th chính: Là cá nhân hoc t chc đng tên tha thun v vic s dng th
vi t chc phát hành th và có ngha v thc hin tha thun đó.
8
- Ch th ph: Là cá nhân đc ch th chính cho phép s dng th theo tha thun
v vic s dng th gia ch th chính và t chc phát hành th. Ch th ph chu
trách nhim v vic s dng th vi ch th chính.
Th hai: Ngân hàng phát hành (Issuer)
Là ngân hàng phát hành th và cung cp dch v ca th cho khách hàng. Ngân
hàng cng chu trách nhim trong vic x lý các giao dch, qun lý hot đng ca th và
thc hin vic thanh toán đi vi ch th cho các giao dch phát sinh.
Th ba: Ngân hàng đi lý (Ngân hàng thanh toán – Acquirer)
Là ngân hàng đng ra thanh toán cho các c s chp nhn th nhng giao dch t
phía khách hàng ca ngân hàng vi các c s này. Khi thc hin thanh toán, các c s
chp nhn th xut trình biên lai chng t v vic cung cp hàng hóa dch v cho khách
hàng. ây cng có th là ngân hàng phát hành th.
Th t: n v chp nhn th (Merchant)
Là các đn v cung cp hàng hóa dch v có hp đng ký kt vi ngân hàng v
vic chp nhn thanh toán bng th. Các c s này đc ngân hàng cung cp trang thit
b máy móc đ có th thc hin các giao dch thanh toán bng th.
Th nm: Trung tâm th (Card center)
Là phòng qun lý th trung ng, đi din ca ngân hàng trong quan h đi ngoi
trc tip v phát hành, s dng và thanh toán th vi các t chc th quc t và các ngân
hàng khác. Chu trách nhim điu hành hot đng phát hành, cp phép, tra soát thanh
toán th và qun lý ri ro. ng thi là trung tâm điu hành, thanh toán th gia các chi
nhánh trong h thng ca ngân hàng.
Th sáu: T chc th quc t (International card organizations)
Là đn v đng đu qun lý mi hot đng thanh toán th trong mng li ca
Bc 1: Khách hàng gi đ ngh phát hành th ti ngân hàng phát hành th. Sau khi kim
tra th tc và các điu kin cn thit, nu đ điu kin ngân hàng s phát hành th cho
Ch s hu th
Ngân hàng phát
hành th
C s chp nhn
th
NH đi lý thanh
toán th
2
3
6
5 4 1
10
khách hàng và hng dn khách hàng s dng th. Các thông tin hoàn toàn đc bo
mt.
Bc 2: Khi có giao dch cn thanh toán, ch th s giao th cho c s chp nhn th đ
kim tra và thc hin thanh toán.
Bc 3: n v chp nhn th giao biên lai cho khách hàng và tr th thanh toán.
Bc 4: n v chp nhn th lp bng kê các biên lai thanh toán và gi đn ngân hàng
đi lý thanh toán th đ yêu cu thanh toán.
Bc 5: Sau khi kim tra bng kê và các biên lai thanh toán, ngân hàng đi lý thanh toán
th thc hin vic thanh toán cho đn v chp nhn th.
Bc 6: Ngân hàng đi lý thanh toán tin hành thanh toán vi ngân hàng phát hành th
thông qua h thng thanh toán liên ngân hàng.
ây là quy trình tng quát thanh toán bng th, ngoài ra khách hàng còn có th s
dng nhiu tin ích khác ca th nh rút tin, chuyn khon,…theo quy trình rút tin mt
him khi h li mun chuyn sang mt t chc đi th khác. Li dng tâm lý này ca
khách hàng, ngân hàng có th tng lãi sut tng đi cho khon tín dng thanh toán th
đ tng thêm li nhun cho ngân hàng mà không s mt khách hàng đng lot. So vi
tin ích thanh toán không dùng tin mt khác (séc, u nhim thu-chi, th tín dng…) ch
đáp ng cho các đi tng là t chc và doanh nghip có quy mô giao dch ln, th ngân
hàng có u vit vt tri là có kh nng ph cp ti đông đo cng đng dân c – mt
lng khách hàng rt ln, rt tim nng, cn m rng thu hút trong bi cnh nn kinh t
hin nay.
- Ngoài ra, kinh doanh th còn to ra s “h tr chéo” rt có hiu qu cho ngân hàng.
T l li nhun tng đi cao t kinh doanh th có th bù đp cho nhng hot đng kém
sinh li hn ca ngân hàng nh kinh doanh trên tài khon vãng lai (thng lãi sut thp).
1.2.1.2 Dch v toàn cu
Là thành viên ca mt t chc th quc t nh Visa hay MasterCard,… mt ngân
hàng dù là nh nht trên th gii cng có th cho khách hàng mt phng tin thanh toán
quc t có cht lng nh bt c đi th cnh tranh ln nào. Sau li nhun, kh nng
12
cung cp dch v toàn cu là li ích ln nht cho ngân hàng, to điu kin cho ngân hàng
tham gia vào quá trình toàn cu hoá, hi nhp vi cng đng quc t.
1.2.1.3 Hiu qu cao trong thanh toán
Bng vic khuyn khích khách hàng s dng th ngân hàng s mang li cho ngân
hàng nhiu li ích: thc hin s giao dch v sec, tin mt ít hn, nhng thông tin thng
nht đc cung cp bi các t chc th di hình thc đin t làm cho vic ghi n tng
ng vào các tài khon ca khách hàng đc nhanh hn, đn gin hn,… hot đng thanh
toán ca ngân hàng nh vy cng hiu qu hn.
1.2.1.4 a dng hoá các loi hình dch v ngân hàng
Th ngân hàng ra đi, làm phong phú thêm các dch v ngân hàng, mang đn cho
ngân hàng mt phng tin thanh toán đa tin ích, tho mãn tt nht nhu cu ca khách
hàng. Không ch có vy, các nc phát trin, vic phát trin dch v phát hành và thanh
dng cho khách hàng s giúp ngân hàng thu đc lãi.
1.2.2 i vi nn kinh t
Nh nhng thành tu đt đc trong lnh vc công ngh thông tin trong nhng nm
gn đây, công dng ca th ngân hàng ngày càng đc phát trin và m rng. Th ngày
càng th hin vai trò ca mình trong s phát trin kinh t – xã hi đc th hin trên các
mt sau:
1.2.2.1 Gim khi lng tin mt trong lu thông
Là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt, vai trò đu tiên ca th là làm
gim khi lng tin mt trong lu thông. nhng nc phát trin, thanh toán tiêu dùng
bng th chim t trng ln nht trong tng s các phng tin thanh toán. Nh vy mà
khi lng cng nh áp lc tin mt trong lu thông gim đáng k.
1.2.2.2 Tng nhanh khi lng chu chuyn, thanh toán trong nn kinh t
Hu ht, mi giao dch th trong phm vi quc gia hay toàn cu đu đc thc hin
và thanh toán trc tuyn (ONLINE). Do vy tc đ chu chuyn, thanh toán nhanh hn
nhiu so vi nhng giao dch qua các phng tin thanh toán khác nh: séc, u nhim
thu, u nhim chi… Thay vì thc hin các giao dch trên giy t, thì vi giao dch bng
th, mi thông tin đu đc x lý qua h thng máy móc đin t thun tin, nhanh chóng.
14
1.2.2.3 Thc hin chính sách qun lý v mô ca nhà nc
Mi giao dch s dng bng th đu nm di s kim soát ca ngân hàng nên các
ngân hàng có th tra soát qun lý, to nn tng cho công tác qun lý thu ca nhà nc,
thc hin chính sách ngoi hi quc gia. Thc t hin nay, mi ch đ, chính sách liên
quan đn th ngân hàng đu da trên chính sách qun lý ngoi hi ca nhà nc.
1.2.2.4 Thc hin bin pháp "kích cu" ca nhà nc
S tin li mà th mang li cho ngi s dng, c s chp nhn th, ngân hàng…
khin cho ngày càng có nhiu ngi a chung s dng th, tng cng chi tiêu bng th.
iu này làm cho th tr thành mt công c hu hiu, góp phn thc hin bin pháp
“kích cu” ca nhà nc. Khuyn khích phát hành, thanh toán th cng là khuyn khích
ch th có th hoàn toàn yên tâm không b mt tin trong tài khon. Trong quá trình s
dng, ch th cng có th d dàng thay đi mt mã cá nhân đ đm bo tính bo mt ca
th. iu này nói lên tính an toàn hn hn ca vic s dng th ngân hàng.
1.2.3.2 Tit kim và hiu qu
Vic s dng th có th giúp khách hàng kim soát đc chi tiêu và đt ra nhng
hn mc cho riêng mình thông qua vic qun lý tài khon ti ngân hàng. Bên cnh đó,
khách hàng cng có hiu qu do có th đc ngân hàng cp tín dng cho vic thanh toán
ca mình. T đó khách hàng s có nhng k hoch chi tiêu hp lý và vic qun lý tài
chính ca khách hàng cng s hiu qu hn.
Vic s dng th đ thanh toán các giao dch mua bán đn gin hn rt nhiu so vi
các giao dch bng tin mt. Tài khon ca ch th ch b ghi n khi nào ch th thc s
chi tiêu và thanh toán bng th. Thêm na, t giá khi thanh toán bng th cng thng có
li hn so vi s dng tin mt hay séc du lch. Nh vy, không nhng giúp ngi s
dng th tit kim tin, thanh toán bng th còn giúp h tit tim thi gian mua hàng
cng nh thi gian ch làm các th tc vi séc du lch hay tin mt và còn hn ch đc
ri ro.
Ch th có th rút tin mt mt cách nhanh chóng bt c ni nào, vào bt c lúc
nào ti ngân hàng hoc qua các máy rút tin t đng (ATM) và s dng mt s dch v
khác do máy ATM cung cp nh: tr n vay, chuyn khon, xem s d tài khon…Tuy