ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
- - -    - - -
Bài tiểu luận
CÔNG TÁC XÃ HỘI VỚI NGƯỜI KHUYẾT TẬT
Anh/chị hãy vận dụng những kiến thức, kỹ năng công tác xã hội nói chung
và công tác xã hội với người khuyết tật nói riêng trong can thiệp,
trợ giúp một người khuyết tật cụ thể
Giảng viên: PGS. TS. Nguyễn Thị Thu Hà
STT : 33
Họ tên: Đào Lệ Quyên
Khoa: Công tác xã hội
Lớp Cao học: QH – 2012
Hà Nội, 2014
Mục lục
Trang
1 Dẫn nhập………………………… 1
2 Mô tả vắn tắt về trường hợp cần giải quyết………… 3
3 Bước 1: Đánh giá thân chủ………………………………. 5
4 Bước 2: Xây dựng kế hoạch trợ giúp……………… 9
5 Bước 3: Chọn lựa giới thiệu dịch vụ………………… 12
6 Bước 4: Chuẩn bị kế hoạch về dịch vụ được giới thiệu…. 12
7 Bước 5: Theo dõi Người khuyết tật khi chuyển gửi…… 14
8 Bước 6: Duy trì mối quan hệ với cơ sở cung cấp dịch vụ… 15
9 Kết luận…………………………………………………. 15
10 Tài liệu tham khảo……………………………………… 16
Anh/chị hãy vận dụng những kiến thức, kỹ năng công tác xã hội nói chung
và công tác xã hội với người khuyết tật nói riêng trong can thiệp, trợ giúp
một người khuyết tật cụ thể.
Dẫn nhập
Theo bà Nguyễn Thanh Trà, phó vụ trưởng Vụ các vấn đề xã hội, Văn

tự kỷ là chứng bệnh do cách nuôi dạy của cha mẹ mà ra.
Con người khi sinh ra ai cũng đều trải qua thời kỳ ấu thơ, đó là khoảng
thời gian mà mỗi chúng ta đều muốn trân trọng và gìn giữ. Ở nơi đó con người
luôn đầy ắp những ký ức hồn nhiên, trong sáng, là lúc chúng ta bắt đầu khám
phá, ước mơ và cảm nhận về thế giới xung quanh. Nhưng, điều bình dị đó
không phải bất cứ ai cũng có được, vẫn còn có những người không cảm nhận
được - những em bé tự kỷ. Tự kỷ là một căn bệnh mà người ta thường ví như sự
tự trừng phạt của con người, khi mà chúng ta đang từng ngày cố gắng thể hiện
mình thì những người đó lại ngày càng muốn thu hẹp bản thân, gói gọn trong
một cái vỏ bọc cứng cỏi. Nếu không được tự mình chứng kiến thì có lẽ ít ai thấu
hiểu được nỗi khốn khổ của những bậc làm cha, làm mẹ sinh con mắc chứng
bệnh này. Tự kỷ có rất nhiều dạng và mức độ biểu hiện khác nhau, trong đó
asperger là một rối loạn phổ tự kỷ mà ai mắc phải thường dễ bị nhầm lẫn với
biệt hiệu “thần đồng”, bởi trong số những trẻ bị asperger có những em có trí
thông minh vượt trội và khả năng mà ít ai có thể đạt được. Tuy nhiên nếu không
được phát hiện và chữa trị kịp thời thì những em bé đó không chỉ không phát
huy được tài năng mà còn mang theo ảnh hưởng nặng nề trong suốt cả cuộc đời.
Có lẽ cũng vì lý do đó tôi đã chọn trường hợp em Bốp - một đứa bé mắc chứng
asperger làm thân chủ cho hoạt động thực hành CTXH của mình. Qua đó giúp
mọi người có cái nhìn chân thực hơn về một dạng khuyết tật này của trẻ.
2
1. Mô tả vắn tắt về trường hợp cần giải quyết
Họ và tên: Trần Hải Đăng; bí danh: Bốp
SN: 2007; giới tính: Nam
Quê quán: Phường Lê Hồng Phong – thành phố Phủ Lý – tỉnh Hà Nam;
Địa chỉ: Phường Láng Hạ - Quận Đống Đa – Hà Nội;
Thành phần gia đình:
Bố: Trần Văn Hải, Nghề nghiệp: Kinh doanh
Mẹ: Vũ Thị Nga, nghề nghiệp: Kế toán
Em trai: Trần Hải Đường ( Bí danh: Tôm); giới tính: Nam, SN: 2010

hiện ra rằng em đang nói trong cùng một câu nhưng hai vấn đề khác nhau, rất
khó tách bạch để hiểu.
Sáu tuổi em là học sinh trường tiểu học, giỏi môn Toán, tập đọc, riêng môn
Mỹ thuật và chính tả chỉ đạt điểm trung bình.
Khi được đưa về Hà Nội học, em hầu như không tiếp xúc với bạn bè, đến lớp
ít khi phát biểu và chỉ ngồi học nghiêm túc các môn mà em thích, thời gian còn
lại em thường làm những việc rất khó hiểu và kỳ quặc như: nói chuyện một
mình hoặc với một đồ vật gì đó, viết vẽ linh tinh Thầy cô rất lo lắng và thường
thông báo cho gia đình nếu em có biểu hiện gì đó không bình thường, các bạn
trong lớp thấy Đăng kỳ quặc nên dần dần không đến gần để chơi với em bởi
nhiều lần Đăng không có phản ứng gì khi các bạn hỏi hoặc rủ chơi gì đó.
Bố mẹ em chia sẻ: trong nhà cháu đi lại rất nhiều, chạy loạn xạ cả lên, nhiều
lúc như thể có việc gì gấp gáp lắm, hỏi thì không nói hoặc nói rất huyên thuyên
chẳng đầu vảo đâu cả.
4
Bước 1: Đánh giá thân chủ:
Dựa vào sơ đồ phả hệ
5
Mẹ
Bố
Dì
Bốp
Tô
m
Quan hệ thân
thiết
Quan hệ một
chiều
NAM
NỮ

Dựa vào sơ đồ sinh thái:
Ghi chú
Mối quan hệ một
chiều
Mối quan hệ hai
chiều
Quan hệ lỏng lẻo
Không quan hệ
Với tình trạng của Đăng, môi trường sinh thái quanh em gồm có cơ sở y tế,
7
Các TT
chăm sóc
trẻ tự kỷ
Hội GĐ
có trẻ tự
kỷ
Em trai
Dì
Nhân viên
CTXH
Bố
mẹ
Ông
ngoại
Trường
học
Bạn bè
Cơ sở
y tế
Bốp

sống gần
cháu,
kinh tế
ổn định
Thích
chơi
với anh
Hàng xóm
tốt, thầy cô
quý mến
Mặt yếu
Ít giao tiếp với
người lạ
Hạn chế trong
cách diễn đạt
ngôn ngữ
Không kiểm
soát, không ý
thức được những
việc mình đang
Thiếu thời
gian sóc
con
Sống ở
quê, xa
nơi Đăng
đang sống
Có con
nhỏ nên
không

- Cải thiện và tăng cường khả năng giao tiếp cho thân chủ. Tăng cường khả
năng trao đổi ngôn từ giúp thay đổi trọng âm khi giao tiếp. Giúp em biết sử
dụng ngôn ngữ với cách phát âm phù hợp với những trạng thái cảm xúc mà em
đang có.
- Giúp thân chủ có được điều kiện giáo dục và chữa bệnh tốt nhất, sớm có
được môi trường giáo dục phù hợp.
- Lập kế hoạch
Đối tượng
tác động
Hành động của NVXH Kết quả mong muốn
Thân chủ - Gặp gỡ và trò chuyện
cùng TC. Trò chuyện
hướng dẫn tận tình cách
diễn đạt tình cảm
- Thường xuyên bên cạnh,
giúp đỡ em, chơi với em.
- Tạo lập mối quan hệ thân thiết
với Đăng. Tạo bầu không khí gần
gũi, thân mật với em. Nhân viên
Công tác xã hội tạo lập mối quan
hệ thân thiết với Đăng. Trở thành
một người bạn của em.
9
- Tăng cường khả năng
giao tiếp thông qua các trò
chơi : Nhân viên công tác
xã hội tổ chức các trò chơi
đơn giản như: vẽ tranh, tô
màu, các trò chơi vật con
vật hay bất cứ trò chơi nào

chia sẻ những thông tin
cần thiết về chăm sóc và
giáo dục em, giúp em từng
bước thay đổi, trao đổi với
gia đình em để mọi người
hiểu cần dành phải nhiều
thời gian quan tâm, chăm
sóc em hơn nữa. Bố mẹ
cần dành nhiều thời gian
để quan tâm tới Đăng, nhất
là khi em ở xa ông ngoại
và Dì để em không cảm
thấy bị hụt hẫng.
- Thỏa thuận
- Thu thập thêm thông tin về TC
và những mối quan hệ trong gia
đình.
- Gia đình có cái nhìn toàn diện về
vấn đề của TC, cùng tham gia vào
tiến trình giải quyết vấn đề của TC
và quan tâm đến TC hơn.
- NVXH và gia đình cùng thống
nhất trong quá trình làm việc.
- Kết nối gia đình với các tổ chức
như: Hội những gia đình có trẻ em
bị tự kỷ tại Hà Nội, cơ sở y tế…
- Giới thiệu một số trang web
trong việc chăm sóc trẻ tự kỷ để
gia đình có thể tham khảo
Nhà trường Tham vấn

Người liên lạc Mong
đợi /
quả
1 Giúp chăm sóc
và điều trị cho
thân chủ.
Hỗ trợ gia đình
em trong quá
trình trị liệu và
giúp em hoà
- Tìm
hiểu về các
trung tâm
đang điều trị
và hỗ trợ
giáo dục trẻ
tự kỷ.
Gia
đình
thân
chủ
lựa
chọn
được
12
nhập tốt sau này
Giúp gia đình trẻ
có được
những kinh
nghiệm, kỹ năng

Địa chỉ: Số 70
Ngõ 49 Huỳnh
Thúc Kháng, Đống
Đa, Hà Nội
Điện thoại/Fax :
0437739975
-Giám đốc trung
tâm: Th.S Nguyễn
Thị Bùi Thành
ĐT: 0986981150
Địa chỉ: Số 8, xóm
Gốm, Mỹ Đình -
Hà Nội.
- số 14 ngõ 221
Tôn Đức Thắng,
phường Hàng Bột,
quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội
trung
tâm
chăm
sóc và
điều
trị phù
hợp
13
em Ngày
Mới
Điện thoại:
04.35133922

0918357759
Chị Nguyễn thị
Thu Trang (phó
chủ tịch)
Bước 5: Theo dõi Người khuyết tật khi chuyển gửi:
Nhân viên CTXH theo dõi thân chủ trong quá trình thân chủ tham gia trị
liệu tại trung tâm trị liệu cho trẻ tự kỷ mà gia đình trẻ đã lựa chọn. Nhân viên
CTXH thường xuyên gọi điện thoại, đến thăm nhà, chủ động hỏi về chất lượng
dịch vụ và những tiến bộ của trẻ trong quá trình trị liệu, cung cấp những phản
hồi tích cực của trẻ cho gia đình trẻ biết.
14
Bước 6: Duy trì mối quan hệ với cơ sở cung cấp dịch vụ:
Nhân viên CTXH xây dựng mối quan hệ chuyên nghiệp với các giáo
viên trực tiếp dạy trẻ ở trung tâm trị liệu để có thể cập nhật được thông tin mới
nhất của thân chủ. Nhân viên CTXH luôn trao đổi và giữ liên lạc định kỳ.
Kết luận
Asperger – là một trong những rối loạn tự kỷ mà trẻ em ngày nay đang
mắc phải. Những rối loạn này rất có hại đối với cuộc sống hiện tại và tương lai
của các em. Asperger là căn bệnh cần sớm được nghiên cứu và chữa trị. Vai trò
của nhân viên CTXH đối với trẻ em khuyết tật dạng tự kỷ vô cùng quan trọng
và cần thiết để giúp nối kết gia đình các em với các nguồn lực trong cộng đồng
nhằm giúp cải thiện tình trạng của trẻ tự kỷ, giúp các em hòa nhập cộng đồng.
15
Tài liệu tham khảo:
1. Chantal Sicile – Kira, Hội chứng tự kỷ, những hướng dẫn đầy đủ
về hội chứng tự kỷ, Hội chứng Down, rối loạn phát triển lan tỏa và các
dạng khác của phổ tự kỷ, 2004.
2. Lê Chí An, Đỗ Văn Bình, Nguyễn Hữu Tân, Bùi Thị Xuân Mai Và
Mai Xuân Thuấn. 2010. Quản lý ca trong thực hành công tác xã hội với
trẻ em. Tp Hồ Chí Minh.