KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH ĐÁNH
GIÁ RỦI RO KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI
CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH DELOITTE VIỆT NAM
3.1 Nhận xét về quy trình đánh giá rủi ro kiểm toán trong kiểm toán báo cáo
tài chính tại công ty TNHH Deloitte Việt Nam
Thực tế cho thấy rằng cùng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế, nhu
cầu kiểm toán cũng tăng lên rõ rệt. Để có được những quyết định sản xuất kinh
đúng đắn, những quyết định đầu tư thực sự mang lại lợi ích kinh tế, các doanh
nghiệp, tổ chức, cá nhân rất cần đến những nhà tư vấn đáng tin cậy. Chính vì vậy,
với đặc thù của mình, Deloitte Việt Nam luôn có những hiểu biết đầy đủ về hoạt
động cũng như lĩnh vực kinh doanh của khách hàng, hỗ trợ đắc lực cho khách hàng
xác định rủi ro và tìm ra cơ hội kinh doanh thông qua công việc kiểm toán. Deloitte
Việt Nam có số lượng nhân viên chuyên nghiệp đông đảo tại các văn phòng trên
cả nước nên khả năng cung cấp các loại hình dịch vụ kiểm toán và tư vấn hỗ trợ
khách hàng đạt được mục tiêu kinh doanh, quản lý rủi ro ngành nghề và nâng cao
hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam là rất cao. Không những thế,
với việc trở thành thành viên chính thức của Deloitte Southeast Asia, quốc tế hoá
nhân viên, nâng cao chất lượng đội ngũ kiểm toán, Deloitte Việt Nam đang có kế
hoạch vươn ra tầm quốc tế.
Thông qua mạng lưới các chi nhánh, văn phòng toàn quốc, Deloitte Việt
Nam cung cấp những công cụ, nguồn lực và phương pháp kiểm toán hiệu quả cho
đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp để thực hiện dịch vụ kiểm toán với chất lượng
cao nhất. Deloitte Việt Nam luôn tuân thủ các chuẩn mực khắt khe về tính độc lập,
khách quan nghề nghiệp và các chuẩn mực về kỹ thuật nghiệp vụ.
Các văn phòng, chi nhánh của Deloitte Việt Nam áp dụng nhất quán phương
pháp kiểm toán theo tiêu chuẩn quốc tế nhưng vẫn đảm bảo được tính linh hoạt khi
áp dụng cho các khách hàng với những đặc thù riêng. Phương pháp thực hiện kiểm
toán của Deloitte Việt Nam là tập trung tìm hiểu kĩ tình hình hoạt động cũng như
vấn đề kiểm soát nội bộ của khách hàng. Phương pháp kiểm toán này bao gồm
đánh giá rủi ro, áp dụng quy trình thử nghiệm kiểm toán và kiểm tra liên tục về
hoạt động của khách hàng.

3.1.1. Ưu điểm
Xét riêng việc vận dụng đánh giá rủi ro kiểm toán do Deloitte Việt Nam thực
hiện đã đạt được hiệu quả trên nhiều mặt trong cuộc kiểm toán. Cụ thể như sau:
Một là, Việc đánh giá rủi ro kiểm toán tại Deloitte Việt Nam được thực hiện
theo quy trình của Deloitte nhưng vẫn tuân thủ Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam và
Chuẩn mực Kiểm toán Quốc tế. Do vậy, chất lượng các cuộc kiểm toán luôn được
đảm bảo theo tiêu chuẩn của Deloitte toàn cầu. Đây là một ưu thế lớn của Deloitte
Việt Nam so với các công ty kiểm toán lớn khác nhất là trong thời điểm hiện tại
Deloitte Việt Nam đã chính thức là thành viên của Deloitte Touche Tohmatsu.
Hai là, Công tác đánh giá rủi ro kiểm toán đã phục vụ đắc lực cho việc lập
kế hoạch kiểm toán đối với toàn bộ báo cáo tài chính và từng khoản mục cụ thể.
Trong quá trình đánh giá, kiểm toán viên đã linh hoạt kết hợp với phương pháp
chọn mẫu theo hướng dẫn kiểm toán của Deloitte để đảm bảo đồng thời hai mục
tiêu cơ bản của cuộc kiểm toán là chất lượng kiểm toán và chi phí kiểm toán.
Ba là, Việc đánh giá rủi ro kiểm toán tại Deloitte Việt Nam do các chủ
nhiệm kiểm toán - là những người có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn thực
hiện nên kết quả đánh giá được sử dụng với độ tin cậy cao.
3.1.2. Hạn chế
Tuy nhiên, bên cạnh những điểm mạnh, quá trình đánh giá rủi ro kiểm toán
tại Deloitte Việt Nam vẫn bộc lộ những hạn chế nhất định:
Một là,Trong việc miêu tả chi tiết hệ thống kiểm soát nội bộ trên giấy tờ làm
việc để phục vụ cho quá trình đánh giá rủi ro kiểm soát, Công ty chưa chú ý sử
dụng lưu đồ mà chỉ sử dụng bảng câu hỏi và bảng tường thuật. Để đánh giá rủi ro
kiểm soát, các kiểm toán viên cấn thu thập hiểu biết về Hệ thống kiểm soát nội bộ
và mô tả trên giấy tờ làm việc bằng việc sử dụng một trong ba phương pháp hoặc
kết hợp cả ba phương pháp: vẽ lưu đồ, lập Bảng câu hỏi và Bảng tường thuật. Lựa
chọn phương pháp nào là tùy thuộc vào từng đơn vị. Tuy nhiên, trong ba phương
pháp thì phương pháp sử dụng lưu đồ thường được đánh giá cao hơn vì nó dễ theo
dõi và mang tính hệ thống hơn.
Hai là, Việc áp dụng chương trình kiểm toán của Deloitte chưa được điều

Trong quá trình đánh giá rủi ro kiểm toán, kiểm toán viên phải tìm hiểu và
mô tả hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng trên giấy tờ làm việc. Kiểm toán
viên có thể sử dụng bảng câu hỏi, bảng tường thuật,lưu đồ hoặc kết hợp các
phương pháp để miêu tả hệ thống kiểm soát nội bộ. Trong các công cụ sử dụng để
miêu tả hệ thống kiểm soát nội bộ, lưu đồ được đánh giá là công cụ miêu tả hiệu
quả vì nhận thức một sơ đồ bao giờ cũng trực quan và dễ tiếp thu hơn nhận thức
một bảng câu hỏi hay bảng tường thuật.
Tuy nhiên trong thực tế, kiểm toán viên Deloitte Việt Nam thường chỉ sử
dụng bảng câu hỏi và bảng tường thuật (đặc biệt là bảng câu hỏi) để miêu tả hệ
thống kiểm soát nội bộ của khách hàng trên giấy tờ làm việc. Vì vậy khi thái độ
của người trả lời câu hỏi không trung thực sẽ gây khó khăn cho kiểm toán viên
trong quá trình tìm ra điểm yếu của hệ thống kiểm soát nội bộ, do đó có thể dẫn
đến kết luận không xác đáng về rủi ro kiểm soát, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả của
quá trình đánh giá rủi ro kiểm toán.
Do vậy để hoàn thiện quy trình đánh giá rủi ro kiểm toán, kiểm toán viên cần
tăng cường việc sử dụng lưu đồ trong việc miêu tả hệ thống kiểm soát nội bộ trên
giấy tờ làm việc để có thể tìm ra những điểm yếu của hệ thống đó, Đặc biệt với
khách hàng có quy mô lớn, mghiệp vụ kinh doanh phức tạp, bảng câu hỏi và bảng
tường thuật không thể hiện được tất cả các vấn đề hoặc quá dài để có thể nhận thức
một cách nhanh chóng, Khi đó lưu đồ được đánh giá là công cụ hữu hiệu nhất để
khái quát và miêu tả hệ thống kiểm soát nội bộ. Kiểm toán viên cũng cần phải kết
hợp việc sử dụng lưu đồ với bảng câu hỏi hoặc lưu đồ với bảng tường thuật để đạt
được hiệu quả toàn diện trong việc đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ và rủi ro
kiểm soát.
Trong hệ thống kiểm toán AS/2 mà Deloitte chuyển giao đã có hệ thống ký
hiệu sử dụng trong lưu đồ. Do đó đây là cơ sở thuận lợi để cho kiểm toán viên sử
dụng lưu đồ trong việc miêu tả hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng, Hơn
nữa, việc sử dụng hệ thống ký hiệu do Deloitte thiết lập sẽ tạo điều kiện cho
Deloitte Việt Nam dễ dàng hội nhập với quốc tế vì tiêu chuẩn Deloitte là tiêu
chuẩn toàn cầu.