B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
TP. H CHÍ MINH ậ NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
NGUYN CHÍ HNG
NGHIÊN CU CÁC YU T TÁC NG N S HÀI
LọNG CA KHÁCH HÀNG KHI MUA HÀNG TRC
TUYN TI THÀNH PH NHA TRANG
Nguyn Chí Hng MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các bng biu
Danh mc các hình v
TÓM TT 1
CHNG 1: TNG QUAN 2
1.1 Lý do chn đ tài 2
2.4.10 Cách s dng 16
2.4.11 Tin cy 16
2.4.12 S hài lòng 17
2.5 Các gi thuyt nghiên cu và mô hình nghiên cu 17
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 20
3.1 Nghiên cu đnh tính 22
3.2 Nghiên cu đnh lng 27
3.2.1 Mu nghiên cu 27
3.2.2 Thit k bng câu hi 27
3.2.3 Phng pháp phân tích d liu 28
3.2.3.1 Phân tích đ tin cy các thang đo 28
3.2.3.2 Phân tích nhân t EFA 28
3.2.3.3 Kim đnh s phù hp ca mô hình 29
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 30
4.1 c đim ca mu kho sát 30
4.2 Kt qu kim đnh thang đo 30
4.2.1 H s tin cy Cronbach’s Alpha 30
4.2.2 Kt qu phân tích nhân t khám phá (EFA) 35
4.2.2.1 Thang đo các yu t nh hng đn S hài lòng ca khách hàng
khi mua hàng trc tuyn 35
4.2.2.2 Thang đo S hài lòng khách hàng khi mua hàng trc tuyn … 36
4.3 Phân tích hi quy 37
4.4 Phân tích nh hng ca các bin đnh tính đn các yu t nh hng đn s hài
lòng ca khách hàng khi mua hàng trc tuyn 42
4.4.1 Gii tính 42
4.4.2 tui 43
4.4.3 Thu nhp 44
4.4.4 Trình đ hc vn 44
4.5 Tóm tt 45
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH 46
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 3.1: Bng mã hóa bin 25
Bng 4.1: Cronbach’s Alpha ca các yu t nh hng đn S hài lòng ca khách
hàng khi mua hàng trc tuyn 33
Bng 4.2: Kt qu phân tích hi quy 37
Bng 4.3: Bng tng hp kt qu kim đnh gi thuyt 40 DANH MC CÁC HÌNH V
Trang
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu đ ngh 19
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 21
Hình 4.1: Mô hình nghiên cu chính thc 41
- 1 -
TịM TT Nghiên cu này đc thc hin nhm: (1) Xác đnh các yu t tác đng đn s
hài lòng ca khách hàng khi mua hàng trc tuyn; (2) ánh giá mc đ tác đng
ca các yu t đn s hài lòng ca khách hàng khi mua hàng trc tuyn; (3) a ra
nhng kin ngh, đ xut nhm giúp các nhà qun lỦ doanh nghip mua bán hàng
trc tuyn đáp ng các nhu cu ca khách hàng và làm khách hàng hài lòng hn.
Mô hình nghiên cu ban đu đc đa ra bao gm 11 thành phn vi 45 bin
quan sát phù hp vi th trng Vit Nam. Nghiên cu đnh tính đc thc hin
nhm điu chnh, b sung bin quan sát cho các thang đo. Nghiên cu đnh lng
mnh m
trên toàn th
gii. Vi
c áp dng công ngh
thông tin trong hot đng kinh
t
đem li nhng li ích ngày càng to ln cho toàn xã hi. Vi tc đ phát trin
nhanh chóng trong nhng nm qua, Internet đư tr thành phng tin ph bin cho
truyn thông, dch v và thng mi. Internet đư làm thay đi cách mua hàng truyn
thng ca mi ngi.
Vi
c áp dng thng mi đi
n t trong hot đng kinh doanh là mt xu th
tt
y
u ca thi đi. Vi th mnh đó, cùng vi s phát trin nhanh chóng Vit
Nam, ngi tiêu dùng trong nc đang quen dn vi vic mua hàng trc tuyn. Các
mt hàng đc gii thiu trên website ca doanh nghip ngày càng đa dng và
phong phú. Ngi tiêu dùng không còn b bó buc v thi gian và đa đim mà h
có th mua các sn phm và dch v bt c khi nào và bt c đâu. Ngi tiêu
dùng có th la chn gia nhiu sn phm, nhưn hiu, dch v và nhiu nhà cung
2012 nhiu doanh nghip Vit Nam đư nhn thc rõ v tm quan trng ca thng
mi đin t đi vi hot đng sn xut kinh doanh và sn sàng ng dng thng
mi đin t mc cao hn trong thi gian ti.
Vic bán hàng trc tuyn không ch dành cho các công ty ln. Vì ngi dùng
Internet ngày càng có xu hng dùng các công c tìm kim đ tìm thông tin sn
phm, dch v và tìm đn trang web thông qua công c tìm kim nên các công ty
vi sn phm chuyên dng nu bit cách tip th trc tuyn hiu qu s tip cn
đc khách hàng mc tiêu ca mình vi chi phí thp.
Trong thng mi đin t, s hài lòng ca khách hàng th thách hn so vi
hình thc kinh doanh c đin vì khách hàng đòi hi kht khe hn, phi truyn đt
đc s tin tng đi vi nhng thông tin mà h yêu cu đ h đi đn quyt đnh
mua hàng. Vì vy, vic tìm hiu nhu cu ca khách hàng và nhn dng các yu t
tác đng đn s hài lòng ca khách hàng khi mua hàng trc tuyn đóng vai trò rt
quan trng trong quá trình kinh doanh trc tuyn ca các doanh nghip.
Chính vì vy, xut phát t nhu cu thc tin, nghiên cu đc thc hin nhm
tìm hiu và đánh giá nhng yu t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng khi mua
hàng trc tuyn dn đn hành vi tái mua hàng ca khách hàng hoc gii thiu cho
ngi khác. T đó, doanh nghip có th tng li nhun, có mt lng khách hàng
- 4 -
n đnh và có th thu hút thêm nhng khách hàng mi. Do đó, tác gi chn đ tài
“Nghiên cu các yu t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng khi mua hàng
trc tuyn ti Thành ph Nha Trang”.
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU
Xut phát t nhu cu qun lỦ ca các doanh nghip khi kinh doanh trc tuyn,
nghiên cu đc thc hin nhm các mc tiêu sau:
Mt là, xác đnh các yu t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng khi
mua hàng trc tuyn.
Hai là, xác đnh mc đ tác đng ca các yu t tác đng đn s hài lòng
đng thi giúp công ty ngày càng phát trin.
1.5 KT CU CA TÀI NGHIÊN CU
Kt cu đ tài nghiên cu bao gm các chng sau :
Chng 1: Tng quan v đ tài nghiên cu
Chng 2: C s lỦ thuyt và mô hình nghiên cu
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun và kin ngh - 6 -
CHNG 2
C S Lụ THUYT VÀ MÔ HỊNH NGHIÊN CU
chng 1, tác gi đư gii thiu khái quát v nhng mc tiêu, Ủ ngha cng nh
phng pháp nghiên cu ca đ tài. Trong chng 2 này, tác gi s gii thiu mt
s khái nim, c s lỦ thuyt có liên quan đư đc công nhn trên th gii cng nh
các nghiên cu ti Vit nam đ t đó rút ra nhng kt lun và đa ra mô hình lý
thuyt phc v cho nghiên cu.
2.1 THNG MI IN T (HAY MUA BÁN HÀNG TRC TUYN)
2.1.1 nh ngha thng mi đin t
Thng mi đin t (Wikipedia, 2014)
2
: là s mua bán sn phm hay dch v
trên các h thng đin t nh Internet và các mng máy tính. Thng mi đin t
da trên mt s công ngh nh chuyn tin đin t, qun lỦ chui dây chuyn cung
ng, tip th Internet, quá trình giao dch trc tuyn, trao đi d liu đin t (EDI),
các h thng qun lỦ hàng tn kho, và các h thng t đng thu thp d liu.
Thng mi đin t hin đi thng s dng mng World Wide Web là mt đim ít
thng là nhà phân phi hay đi lỦ.
Bên Mua - mt bên mua và nhiu bên bán.
Sàn Giao Dch - nhiu bên bán và nhiu bên mua.
Thng mi đin t phi hp - Các đi tác phi hp vi nhau ngay trong quá
trình thit k ch to sn phm.
2.1.2.2 Businessậtoậcustomer (B2C): mô hình thng mi đin t gia
doanh nghip và ngi tiêu dùng. ây là mô hình bán l trc tip đn ngi tiêu
dùng. Trong thng mi đin t, bán l đin t có th t nhà sn xut, hoc t mt
ca hàng thông qua kênh phân phi. Hàng hóa bán l trên mng thng là hàng hóa,
máy tính, đ đin t, dng c th thao, đ dùng vn phòng, sách và âm nhc, v.v…
Mô hình kinh doanh bán l có th phân loi theo quy mô các loi hàng hóa bán
(tng hp, chuyên ngành), theo phm vi đa lỦ (toàn cu, khu vc), theo kênh bán
(bán trc tip, bán theo kênh phân b).
Mt s hình thc các ca hàng bán l trên mng: Brick-and-mortar là loi ca
hàng bán l kiu truyn thng, không s dng Internet, Click-and-mortar là loi ca
- 8 -
hàng bán l truyn thng nhng có kênh bán hàng trc tuyn và ca hàng o là ca
hàng bán l hoàn toàn trên mng mà không s dng kênh bán truyn thng.
Hai loi giao dch trên là giao dch c bn ca thng mi đin t. Ngoài ra
trong thng mi đin t ngi ta còn s dng các loi giao dch: Government-to-
Business (G2B) là mô hình thng mi đin t gia doanh nghip vi c quan
chính ph, Government-to-Citizens (G2C) là mô hình thng mi đin t gia các
c quan chính ph và công dân còn gi là chính ph đin t, Consumer-to-
Consumer (C2C) là mô hình thng mi đin t gia các ngi tiêu dùng và Mobile
commerce (m-commerce) là thng mi đin t thc hin qua đin thoi di đng.
2.1.3 Li ích ca thng mi đin t (Nguyn ng Hu, 2004)
2.1.3.1 Thu thp đc nhiu thông tin
Thng mi đin t giúp ngi tham gia thu đc nhiu thông tin v th
trng, đi tác, gim chi phí tip th và giao dch, rút ngn thi gian sn xut, to
nhanh và hoàn thin hn.
2.1.3.4 Xơy dng quan h vi đi tác
Thng mi đin t to điu kin cho vic thit lp và cng c mi quan h
gia các thành viên tham gia vào quá trình thng mi: thông trc tuyn Internet /
web các thành viên tham gia (ngi tiêu th, doanh nghip, các c quan chính
ph…) có th giao tip trc tip (liên lc “ trc tuyn”) và liên tc vi nhau, có cm
giác nh không có khong cách v đa lỦ và thi gian na; nh đó s hp tác và s
qun lỦ đu đc tin hành nhanh chóng mt cách liên tc: các bn hàng mi, các
c hi kinh doanh mi đc phát hin nhanh chóng trên phm vi toàn quc, toàn
khu vc, toàn th gii, và có nhiu c hi đ la chn hn.
2.1.3.5 To điu kin sm tip cn kinh t trí thc
Trc ht, thng mi đin t s kích thích s phát trin ca ngành công ngh
thông tin to c s cho phát trin kinh t tri thc. Li ích này có mt Ủ ngha ln đi
vi các nc đang phát trin: nu không nhanh chóng tip cn nn kinh t tri thc
thì sau khong mt thp k na, các nc đang phát trin có th b b ri hoàn toàn.
Khía cnh li ích này mang tính chin lc công ngh và tính chính sách phát trin
cn cho các nc công nghip hóa.
- 10 -
2.2 KHÁI NIM V S HÀI LọNG CA KHÁCH HÀNG
2.2.1 nh ngha s hài lòng ca khách hàng
Theo Kotler (2000): s hài lòng nh là mt cm giác hài lòng hoc tht vng
ca mt ngi bng kt qu ca vic so sánh thc t nhn đc ca sn phm (hay
kt qu) trong mi liên h vi nhng mong đi ca h.
Theo Hansemark và Albinsson (2004): S hài lòng ca khách hàng là mt thái
đ tng th ca khách hàng đi vi mt nhà cung cp dch v, hoc mt cm xúc
phn ng vi s khác bit gia nhng gì khách hàng d đoán trc và nhng gì h
tip nhn, đi vi s đáp ng mt s nhu cu, mc tiêu hay mong mun.
S hài lòng ca khách hàng
đng nhm nâng cao s hài lòng ca khách hàng.
Hiu qu ca các hot đng nhm nâng cao s hài lòng khách hàng có
th đc đánh giá.
Các thông tin, kt qu điu tra có th giúp so sánh mc đ hài lòng
khách hàng.
Nu kt qu không đt đc hoc mc đ hài lòng khách hàng thp hn
thì nguyên nhân có th đc tìm hiu và hành đng khc phc có th
đc thc hin.
So sánh vi đi th cnh tranh, thc hin phân tích so sánh đ vt hn
đi th cnh tranh.
2.3 MT S NGHIÊN CU V S HÀI LọNG CA KHÁCH HÀNG
KHI MUA HÀNG TRC TUYN
Szymanski và Hise (2000) nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng khi mua
hàng trc tuyn gm 5 thành phn: S thun tin, Hàng hóa, Thông tin hàng hóa,
Thit k trang web, An toàn tài chính. Theo kt qu nghiên cu, tt c các yu t t
trên đu có quan h dng vi s hài lòng, riêng thành phn S thun tin tác đng
mnh nht vi h s = 0.24.
Su và ctg (2008) nghiên cu v s nhn thc ca khách hàng v cht lng
thng mi đin t gm 6 thành phn: Cht lng đu ra, Dch v khách hàng, Quá
trình kim soát, D s dng, Cht lng thông tin, Thit k trang web. Qua phân
tích yu t vi 63 bin quan sát đc nhóm li thành 6 thành phn có đ tin cy
- 12 -
chp nhn đc (Cronbach’s Alpha > 0.7) và 6 thành phn trên đu có quan h
dng vi s nhn thc ca khách hàng khi mua hàng trc tuyn.
Liu và ctg (2008) nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng khi mua hàng trc
tuyn ti Trung Quc đư da theo mô hình ca Kotler (1997) vi 9 thành phn gm:
Thit k trang web (1), Cht lng thông tin (2), Hàng hóa (3), Nng lc giao dch
(4), Thi gian đáp ng (5), An toàn (6), Thanh toán (7), Giao hàng (8), Dch v
khách hàng (9) vi 34 bin quan sát và đư đc Liu và ctg (2008) điu chnh thành
cu trúc tt và d tìm kim thông tin. Giao din trang web nên đc thit k đp và
bt mt, hp dn. S dng ngôn ng d hiu và hình nh hp dn đ to đc s chú
Ủ là điu ht sc quan trng.
Thành phn thit k trang web gm 7 bin quan sát (Liu và ctg, 2008):
Tôi thích cách b trí ca trang web
Trang web bt đu d dàng ch cho tôi tìm kim thông tin mà tôi cn
Trang web bt đu ngay lp tc ch cho tôi ni tôi có th tìm thy thông tin
đang cn
Tôi thy d dàng khi di chuyn chut trên trang web
Trang web và các trang liên kt ca nó hot đng tt
Trang web có màu sc phi hp tt
Tôi thích màu sc hài hòa ca trang web
Tôi cm thy thích thú khi s dng trang web
Trang web d s dng
Trang web thân thin vi ngi dùng
2.4.2 Cht lng thông tin
Thông tin có cht lng tt, chính xác giúp khách hàng có th so sánh và chn
la hàng hóa đúng và dn đn hành vi mua hàng ca khách hàng. Công ty cung cp
cho khách hàng càng nhiu thông tin có cht lng tt thì mc đ hài lòng ca
khách hàng càng cao.
Thành phn cht lng thông tin gm 7 bin quan sát (Liu và ctg, 2008):
Tôi tin rng trang web cung cp nhng thông tin chính xác cho nhng khách
hàng tim nng nh tôi
- 14 -
Thông tin cung cp ti trang web là đáng tin cy
Thông tin cung cp ti trang web là rõ ràng đi vi tôi
Thông tin cung cp ti trang web d hiu
Thông tin cung cp ti trang web đy đ đ tôi có th quyt đnh mua hàng
Tôi có th tìm thy tt c nhng thông tin chi tit v hàng hóa mà tôi cn
ngi tiêu dùng. Công ngh thông tin ngày càng phát trin to ra các phng án
đm bo đ tin cy và đ bo mt cao cho các giao dch thng mi đin t. Các
vn đ phi chú Ủ nh: bo mt, chng virus, chng s truy cp bt hp pháp,…
Thành phn an toàn gm 4 bin quan sát (Liu và ctg, 2008):
Tôi thy an toàn khi cung cp thông tin th tín dng ca mình trên trang web
Trang web có đy đ các đc đim an toàn
Tôi cm thy tôi có th tin tng trang web
Tôi cm thy an toàn khi giao dch qua trang web
2.4.7 Thanh toán
Các phng thc thanh toán khi tham gia thng mi đin t nh: tin mt,
th tín dng, tin đin t, thanh toán quc t,…. Trên c s xác đnh các hình thc
thanh toán, doanh nghip phi thng nht vi ngân hàng v quy trình thanh toán.
Trình đ phát trin công ngh thanh toán ca ngân hàng tác đng trc tip đn quy
trình thanh toán ca doanh nghip. Quá trình thanh toán càng nhanh thì vic mua
hàng s càng tin li hn.
Thành phn thanh toán gm 2 bin quan sát (Liu và ctg, 2008):
Trang web có nhiu s la chn v phng thc thanh toán
Tôi chp nhn các phng thc thanh toán mà trang web cung cp
2.4.8 Giao hàng
Tùy vào quy mô doanh nghip, chng loi mt hàng mà doanh nghip xây
dng quy trình giao hàng. Nu doanh nghip có quy mô nh thì phi hp tác vi các
t chc làm dch v giao nhn. Ngoài ra, phi tính đn các yu t nh thi gian, đ
an toàn, đ tin cy và chi phí r đ giá thành ca sn phm mua trc tuyn không
vt quá mc cho phép.
Thành phn giao hàng gm 4 bin quan sát (Liu và ctg, 2008):
- 16 -
Sn phm đc giao đúng thi gian công ty đư ha
Tôi nhn đc đúng loi hàng mà tôi đư đt trên trang web
Bao bì sn phm đm bo cht lng
tin tc công ty), …
Thành phn tin cy đc đo lng bi 5 bin quan sát (Parasuraman và ctg,
1991):
Khi công ty ha s thc hin mt điu gì đó vào khong thi gian c th,
h s thc hin
Khi khách hàng có vn đ, công ty s th hin s quan tâm chân thành
trong vic gii quyt vn đ
Công ty thc hin dch v đúng ngay t ln đu tiên
Công ty cung cp dch v đúng vào thi đim mà công ty ha
Công ty có h s lỦ lch tt
2.4.12 S hài lòng
S hài lòng ca khách hàng là mt trong nhng yu t quan trng trong vic
xây dng lòng trung thành ca khách hàng, thúc đy khách hàng thc hin hành vi
tái mua hàng ca mình và nó cng có tác đng trong vic làm tng th phn và đem
li li nhun cho công ty.
S hài lòng đc đo lng bi 4 bin quan sát (Liu và ctg, 2008):
Nu phi mua hàng mt ln na, hu ht tôi s mua hàng ti trang web
này
Mua hàng ti trang web này là mt quyt đnh đúng đn
Tôi tht s thích mua hàng ti trang web này
Tôi hài lòng vi nhng quyt đnh mua hàng trc tuyn gn đây ti trang
web
2.5 CÁC GI THUYT NGHIÊN CU VÀ MÔ HỊNH NGHIÊN CU
S hài lòng ca khách hàng khi mua hàng trc tuyn tác đng bi 11 bin đc
lp trên. T đó, tác gi đa ra các gi thuyt sau:
H1: Cm nhn ca khách hàng v thit k trang web tng hoc gim thì s hài
lòng ca khách hàng s tng hoc gim tng ng.